ΣΤΑΔΙΟΥ-ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ-ΠΛ ΚΑΡΥΤΣΗ

ΣΤΑΔΙΟΥ -ΠΛ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ-ΠΛ ΚΑΡΥΤΣΗ

ΣΤΑΔΙΟΥ

«Οδός Σταδίου» συνδέει την  Πλ Ομόνοιας και την Πλ Συντάγματος . 

Ο δρόμος πήρε το όνομά του από το  Παναθηναϊκό Στάδιο γιατί  είχε αρχικά σχεδιαστεί για να  φτάνει  ο δρόμος μέχρι το Αρχαίο Στάδιο . Το έργο  για επέκταση του δρόμου διακόπηκε λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, αλλά το όνομα παρέμεινε.

Ο δρόμος μετονομάστηκε επίσημα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε «Οδός Churchill  » προς τιμήν του βρετανού πρωθυπουργού, αλλά  τελικά οι Αθηναίοι παρέμειναν πιστοί στην παραδοσιακή ονομασία της οδού «ΣΤΑΔΙΟΥ» που παρέμεινε μέχρι σήμερα.

Σημεία για συζήτηση στην διαδρομή είναι:

ΑΝΘOΠΩΛΕΙΟ ΦΛΕΡΙΑΝΟΥ (ΣΤΑΔΙΟΥ 3)

 ΣΤΟΑ CITY LINK

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ Σ. Ι ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ(ΣΤΑΔΙΟΥ 5)

ΟΙΚΙΑ ΗΛ ΔΟΥΙΔΑ (ΣΤΑΔΙΟΥ 8)

ΜΕΓΑΡΟ ΑΦΕΝΤΟΥΛΗ( ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ10)

ΘΕΤΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟΝ (ΠΛ.ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ)

ΣΤΟΑ ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ (ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 25)

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

ΜΕΓΑΡΟ ΑΛΕΞ ΚΟΝΤΟΣΤΑΥΛΟΥ-ΠΡΩΤΟ ΠΑΛΑΤΙ(ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ)

ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ -ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (ΣΤΑΔΙΟΥ13)

ΜΠΕΝΑΚΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΣΤΙΑ (ΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ 7)

ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΥ ΟΤΕ (ΣΤΑΔΙΟΥ 15)

ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΟΥ ΛΗΤΟΥ (ΣΤΑΔΙΟΥ 17)

ΜΕΓΑΡΟ ΒΟΥΡΟΥ (ΣΤΑΔΙΟΥ 19-21)

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΠΛΕΝΤΙΤ (ΣΤΑΔΙΟΥ 28)

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ GRAND HOTEL DE ATHENS (ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΡΑΗ 2)

ΘΕΤΡΟ ΤΣΟΧΑ

ΜΕΓΑΡΟ ΕΦΕΣΙΟΥ(ΣΤΑΔΙΟΥ 28)

ΚΤΙΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΡΑΗ)

ΟΔΟΣ ΚΟΡΑΗ

ΜΕΓΑΡΟ ΤΗς ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ(ΚΟΡΑΗ 4)

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ''ΑΤΛΑΝΤΙΣ΄΄

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ 

ΟΙΚΙΑ ΛΑΜΠΡΟΥ ΕΥΤΑΞΙΑ (ΠΑΠΑΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ 5,ΠΛ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ)

ΟΙΚΙΑ ΣΤ ΔΕΚΟΖΗ- ΒΟΥΡΟΥ(ΠΑΠΑΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ 7,ΠΛ ΚΑΛΥΘΜΩΝΟΣ)

ΥΠΟΥΡΓΕΙ0 ΝΑΥΤΙΚΩΝ ( ΠΛ. ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ)

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΝΑΟΣ ΑΓ ΘΕΟΔΩΡΩΝ

 ΟΙΚΙΑ ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ΡΑΛΛΗ (ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ 6)

ΜΕΓΑΡΟ ΔΗΗΤΡΙΟΥ ΦΩΤΗΛΑ (ΔΡΑΓΑΤΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟΥ)

ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ''ΠΕΤΡΟΓΑΔ'' (ΣΤΑΔΙΟΥ 29)

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ (ΣΤΟΑ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗ)

ΠΑΤΑΡΙ ΤΟΥ ΛΟΥΜΙΔΗ

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ALPHA BANK( ΣΤΑΔΙΟΥ 40)

ΜΕΓΑΡΟ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ(ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ)

ΠΑΛΑΙΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ (ΠΕΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ 1)

ΠΑΛΑΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ (ΣΤΑΔΙΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΟΔΩΝ ΑΡΣΑΚΗ ΚΑΙ ΣΑΝΤΑΡΟΖΑ)

ΘΕΤΡΟΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ(ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ Γ ΣΤΑΥΡΟΥ)

ΜΕΓΑΡΟ ΑΘΗΝΟΓΕΝΟΥΣ( ΣΤΑΔΙΟΥ 50)

η διαδρομή ξεκινάει απο το Σύνταγμα

KING GEORGE HOTEL

Πλατεία Συντάγματος
Αθήνα 1931
Αεροφωτογραφία.
"Εχει ανεγερθεί το κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού στην πλευρά της Σταδίου καθώς και η επέκταση της Μεγάλης Βρετανίας προς τη Βουκουρεστίου (διακρίνονται οι μεσοτοιχίες). Τρία χρόνια μετά τη λήψη της φωτογραφίας, το 1934, θα κατεδαφιστεί το μεσαίο κτίριο, το Μέγαρο Σκουλούδη και στη θέση του θα αρχίσει η ανέγερση του Κινγκ Τζωρτζ. Αριστερά, στο κτίριο προς Καραγεώργη της Σερβίας στεγαζόταν έως το 1962 το βιβλιοπωλείο του Ελευθερουδάκη. Απέναντί του, εκεί όπου αργότερα ανεγέρθηκε το κτίριο που στεγάζει σήμερα το Athens Plaza, στεγαζόταν το ιστορικό καφενείο του Ζαχαράτου."

Άποψη της πλατείας Συντάγματος και των πέριξ πιθανόν κατά τη δεκαετία του 1920

ΣΤΑΔΙΟΥ 1910

Οδός Σταδίου 1935.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΙ ΣΤΑΒΛΟΙ

ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΜΕΓΑΡΟ CITY LINK

Εκεί όπου κτίστηκε το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, βρίσκονταν οι Βασιλικοί Στάβλοι. Επρόκειτο για ένα συγκρότημα χαμηλών κτιρίων περικλεισμένο από μεγάλη μάντρα. Κτίστηκε την περίοδο 1834-35, σε σχέδια του αρχιτέκτονα της αυλής Κ. Ρέεζερ, και ήταν από τα πρώτα δημόσια κτίρια της Αθήνας. Εκτός από τις εγκαταστάσεις για τα άλογα, περιελάμβανε και κτίρια για το προσωπικό των Ανακτόρων που ασχολούνταν μʼ αυτά ( αμαξάδες, ιπποκόμους κ.α.). Εκεί και οι άμαξες του Παλατιού. Στον ίδιο χώρο βρίσκονταν και τα κοτέτσια, που προμήθευαν με αυγά το Παλάτι, αλλά και θορυβώδεις κόκορες, οι οποίοι συχνά ενοχλούσαν τους βουλευτές του γειτονικού Κοινοβουλίου κατά τις αγορεύσεις τους.
Το 1920 ένα πρωινό του Ιουνίου, πυρκαγιά κατέστρεψε τους Στάβλους. Οι βασιλικές άμαξες απομακρύνθηκαν εγκαίρως, ενώ τα άλογα πανικόβλητα έτρεχαν στους δρόμους, αναστατώνοντας την πόλη. Με την κατάργηση της βασιλείας το οικόπεδο περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο, από το οποίο το αγόρασε το 1924 το Μετοχικό Ταμείο Στρατού. Οι Στάβλοι κατεδαφίστηκαν το 1926, ενώ μέχρι το 1927 τσίρκο έδινε μερικές φορές παραστάσεις στον χώρο τους.
Η ανέγερση του νέου κτιρίου έγινε βάσει των σχεδίων των αρχιτεκτόνων Κασσάνδρα και Μπόνη.
Πενταώροφο οικοδόμημα, επιβλητικό σε διαστάσεις και κλίμακα, λιτό και στιβαρό με όλα τα στοιχεία του ανανεωμένου ευρωπαϊκού κλασικισμού της δεκαετίας του 1920 εμβολιασμένου με κάποια στοιχεία της ελληνικής κλασικιστικής παράδοσης και μια διακριτική δόση Art Deco.
Χρησιμοποιήθηκε ως κτίριο γραφείων με καταστήματα στο ισόγειο.
Το συγκρότημα καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Πανεπιστημίου, Σταδίου, Βουκουρεστίου και Αμερικής με κάτοψη περίπου 9000m2.
Πλήρως ανακαινισμένο εδώ και μερικά χρόνια ονομάζεται City Link.

Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών
"Ιχνηλατώντας την πόλη" Γιοχάλας- Καφετζάκη

Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού (Μ.Τ.Σ.)  οδός Σταδίου 4 1927-1929

Στο οικοδομικό τετράγωνο Σταδίου-Αμερικής-Πανεπιστημίου-Βουκουρεστίου ήταν εγκατεστημένοι από την Οθωνική περίοδο οι Βασιλικοί Στάβλοι. Από τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ού αιώνα (μετά το κίνημα του Γουδή), είχε ξεκινήσει μια συζήτηση για την αποδέσμευση εκείνου του χώρου, από μια αναχρονιστική πλέον χρήση στο κέντρο μιας ολοένα αναπτυσσόμενης μητρόπολης και έγιναν επανειλημμένοι διαγωνισμοί για την αξιοποίησή του. 

Τον τελικό διαγωνισμό κέρδισαν οι αρχιτέκτονες Βασίλειος Κασσάνδρας (1904-1973) και Λεωνίδας Μπόνης (1896-1963), επάνω σε σχέδια των οποίων οικοδομήθηκε το μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού. 

Πενταώροφο οικοδόμημα, επιβλητικό σε διαστάσεις και κλίμακα, λιτό και στιβαρό, με όλα τα στοιχεία του ανανεωμένου ευρωπαϊκού κλασικισμού της δεκαετίας του 1920, εμβολιασμένου με κάποια στοιχεία της ελληνικής κλασικιστικής παράδοσης και μια διακριτική δόση Art Deco. Χρησιμοποιήθηκε ως κτίριο γραφείων με καταστήματα στο ισόγειο, καθώς και αίθουσες ψυχαγωγικών χρήσεων (κινηματογράφος-θέατρο). 

Πρόσφατα ανακαινίστηκε πλήρως και ονομάσθηκε σε συγκρότημα CITY LINK

Η οικοδόμηση του κτιρίου ξεκίνησε το 1928 και ολοκληρώθηκε 12 χρόνια αργότερα, με την ανέγερση 9 συνολικά κτιρίων. Με το πέρασμα των χρόνων το κτίριο μετατράπηκε σε χώρο γραφείων και καταστημάτων και φιλοξένησε το κινηματοθέατρο «Παλλάς», το καμπαρέ «Μαξίμ», το οποίο μετατράπηκε αρχικά σε κινηματογράφο και έπειτα σε θέατρο, το γνωστό της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Παράλληλα, λειτούργησαν τα καφέ Μπραζίλιαν και τα ζαχαροπλαστεία Φλόκα και Ζόναρς.

            Σήμερα το κτίριο αυτό αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα που λειτουργούν στην Αθήνα και περιλαμβάνει θέατρα, εστιατόρια, νυχτερινό κέντρο, γυμναστήριο και πλήθος εμπορικών καταστημάτων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 167-168* Β. Κολώνας, Το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, Αθήνα 2006.

To CITY LINK όπως λέγεται η  παλιά Στοά Βυζαντίου  στην αρχή της ΣΤΑΔΙΟΥ είναι από τα δείγματα  καλής αισθητικής ανακαίνισης

ΣΤΟΑ CITY LINK

ΣΤΟΑ CITY LINK

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ Σ. Ι ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ (ΣΤΑΔΙΟΥ 5)

ΟΙΚΙΑ ΗΛ ΔΟΥΙΔΑ (ΣΤΑΔΙΟΥ 8)



ΜΕΓΑΡΟ ΑΦΕΝΤΟΥΛΗ( ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ1)  Ξενοδοχείο "Athénée Palace"
Έτος: 1907-1950

Το ξενοδοχείο στη γωνία των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη οικοδομήθηκε, στην αρχική του μορφή, το 1907, βάσει σχεδίων Γάλλου αρχιτέκτονα, για λογαριασμό του Αλέξανδρου Αφεντούλη. Την κατασκευή ανέλαβε ο πολιτικός μηχανικός Ηλίας Αγγελόπουλος, ενώ την πρόσοψη επιμελήθηκε ο επίσης πολιτικός μηχανικός Α. Μπαλάνος. 

Θεωρείται η πρώτη κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα στην Ελλάδα και έχει ενδιαφέρον ότι, ενώ με το νέο υλικό ήταν εφικτή η στήριξη των εξωστών, καθώς και η στέγαση με δώμα, η ιδιοκτησία απαίτησε μαρμάρινα φουρούσια και κεραμοσκεπή, γεγονός που υποδηλώνει ότι η κρατούσα νοοτροπία δεν ήταν έτοιμη να δεχθεί τις αισθητικές συνέπειες των τεχνολογικών εξελίξεων.

 Το ξενοδοχείο λειτούργησε αρχικά με την επωνυμία "Γεώργιος", σύντομα όμως μετονομάστηκε σε "Ίλιον Παλλάς" (μαρτυρείται μεταξύ των ετών 1912-1926) και αργότερα σε "Σπλέντιτ" (μαρτυρείται το 1933). Κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του 20ού αιώνα, στο ισόγειο επί της οδού Σταδίου στεγαζόταν η "Πανελλήνιος Αγορά".

 Μετά τον πόλεμο (1950), πραγματοποιήθηκε προσθήκη δύο ορόφων και ριζική εξωτερική και εσωτερική ανακαίνιση του υπάρχοντος μεγάρου (διατηρήθηκε μόνον ο φέρων οργανισμός), από τον αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Βουρέκα (1905-1992), με μια τεχνοτροπία που η καθηγήτρια Ελένη Φέσσα-Εμμανουήλ χαρακτηρίζει "κλασικομοντέρνα", και η οποία κυριαρχούσε στα "κτίρια γοήτρου" του ιδιωτικού τομέα κατά τη δεκαετία του 1950. Έκτοτε συνεχίζει να λειτουργεί ως ξενοδοχείο με την νέα του επωνυμία "Αθήναιον Μέλαθρον" ("Athénée Palace").

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Η. Αγγελόπουλος, "Οικία Αλεξάνδρου Αφεντούλη", Αρχιμήδης 11/1907* Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 148.

οδός Κολοκοτρώνη 3

Έτος: 1880-1890

Το τριώροφο κτίριο επί της οδού Κολοκοτρώνη 3, οικοδομήθηκε τη δεκαετία του 1880 και αποτελεί πρώιμη μορφή συνδυασμού μεγάλης αστικής κατοικίας με καταστήματα στο ισόγειο. Το 1979 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού, μαζί με το γειτονικό κτίριο επί της Κολοκοτρώνη 5 (αμφότερα ιδιοκτησίας του Μετοχικού Ταμείου Στρατού) αμέσως μετά όμως αποχαρακτηρίστηκαν, προκειμένου να κατεδαφιστούν. 

Ενώ είχε ξεκινήσει η καθαίρεση των ορόφων, τελικώς κηρύχθηκαν εκ νέου διατηρητέα και, μερικά χρόνια αργότερα, αποκαταστάθηκαν μεν εξωτερικά, αλλά υπέστησαν αμφότερα ριζική αναμόρφωση του εσωτερικού τους, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν αρχικά ως κτίρια γραφείων και στη συνέχεια ως καταστήματα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Μ. Γεράκης, "Συνδυασμός νεοκλασικών και μοντέρνων στοιχείων", Το Βήμα, 19.6.1980* Μ. Γ. Μπίρης, Αθηναϊκή αρχιτεκτονική 1875-1925, Αθήνα 1987, σ. 94-99, 114.

Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία με καταστήματα

 οδός Κολοκοτρώνη 5 & Βουλής

Έτος: 1900

Το τριώροφο αυτό κτίριο οικοδομήθηκε στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα και αποτελεί μια εξέλιξη της μεγάλης αστικής κατοικίας με καταστήματα, που διαδίδεται εκείνη την περίοδο στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Με τη χρήση εξελιγμένων τεχνικών μέσων (σιδηροδοκών κατάλληλου σχήματος), οι τοίχοι έχουν τελείως καταργηθεί στο ισόγειο, αντικαθιστώμενοι από λεπτούς πεσσούς που μεσολαβούν μεταξύ των μεγάλων ανοιγμάτων. 

Το 1979 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού, μαζί με το γειτονικό κτίριο επί της Κολοκοτρώνη 3 (αμφότερα ιδιοκτησίας του Μετοχικού Ταμείου Στρατού) αμέσως μετά όμως αποχαρακτηρίστηκαν, προκειμένου να κατεδαφιστούν. Ενώ είχε ξεκινήσει η καθαίρεση των ορόφων, τελικώς κηρύχθηκαν εκ νέου διατηρητέα και, μερικά χρόνια αργότερα, αποκαταστάθηκαν μεν εξωτερικά, αλλά υπέστησαν αμφότερα ριζική αναμόρφωση του εσωτερικού τους, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν αρχικά ως κτίρια γραφείων και στη συνέχεια ως καταστήματα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Μ. Γεράκης, "Συνδυασμός νεοκλασικών και μοντέρνων στοιχείων", Το Βήμα, 19.6.1980* Μ. Γ. Μπίρης, Αθηναϊκή αρχιτεκτονική 1875-1925, Αθήνα 1987, σ. 94-99, 114.

Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία με καταστήματα

οδός Κολοκοτρώνη 7 & Βουλής  1900

Το τριώροφο αυτό κτίριο οικοδομήθηκε στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα και αποτελεί μια εξέλιξη της μεγάλης αστικής κατοικίας με καταστήματα, που διαδίδεται εκείνη την περίοδο στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Με τη χρήση εξελιγμένων τεχνικών μέσων (σιδηροδοκών κατάλληλου σχήματος), οι τοίχοι έχουν τελείως καταργηθεί στο ισόγειο, αντικαθιστάμενοι από μια τοξοστοιχία μεταξύ των μεγάλων ανοιγμάτων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Μ. Γ. Μπίρης, Αθηναϊκή αρχιτεκτονική 1875-1925, Αθήνα 1987, σ. 94-99, 114.

ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ

Αρχικά στο ίδιο σημείο είχε κτιστεί το 1832 η έπαυλη του Χιώτη τραπεζίτη Αλεξάνδρου Κοντοσταύλου μάλλον από τον Σταμάτη Κλεάνθη.Αγοράζεται από την κυβέρνηση το 1834 και συμπληρώνεται με ένα οκταγωνικό κτίσμα και έως τα τέλη του 1836 λειτουργεί ως ανάκτορο του Όθωνα.Το 1854 καταστρέφεται ολοσχερώς.

Το Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής στην σημερινή του μορφή θεμελιώθηκε το 1858 από τη βασίλισσα Αμαλία και οικοδομήθηκε σε σχέδια του Francois Boulanger.Το Μέγαρο είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ελληνική ιστορία: πρόκειται για την πρώτη μόνιμη στέγη του ελληνικού Κοινοβουλίου. Προκειμένου να στεγάσει τη Βουλή και τη Γερουσία. Με την έξωση του βασιλιά Όθωνα και τη μεταπολίτευση του 1862 καταργείται το σώμα της Γερουσίας. Τα σχέδια του κτιρίου τροποποιούνται από τον έλληνα αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο με κυριότερη μεταβολή την κατάργηση του αμφιθεάτρου της Γερουσίας. Το κτίριο του Κοινοβουλίου ολοκληρώνεται το 1875. 

Στις 11 Αυγούστου πραγματοποιείται η επίσημη έναρξη των συνεδριάσεων της Βουλής με πρωθυπουργό τον Χαρίλαο Τρικούπη. Για 60 ολόκληρα χρόνια το κτίριο της οδού Σταδίου στεγάζει την πολυτάραχη πολιτική ζωή της χώρας. Το 1935 η Βουλή των Ελλήνων μεταστεγάζεται στα Παλαιά Ανάκτορα στην Πλατεία Συντάγματος, όπου λειτουργεί έκτοτε. Το κτίριο της Παλαιάς, πλέον, Βουλής παραχωρείται με απόφαση του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος προκειμένου να στεγάσει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Το γεγονός επικυρώθηκε αργότερα με διάταγμα αλλά καθυστέρησε να υλοποιηθεί λόγω του πολέμου και των γεγονότων που επακολούθησαν.

Τελικά η Εταιρεία εγκαθίσταται στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής το 1960 και δύο χρόνια αργότερα ανοίγει για το κοινό η νέα έκθεση του Μουσείου της στην οριστική του στέγη.

Σήμερα η Παλαιά Βουλή είναι αρχιτεκτονικό κόσμημα στο κέντρο των Αθηνών. Η μεγαλόπρεπη Αίθουσα των Συνεδριάσεων αποτελεί χώρο ιστορικής μνήμης αλλά και κατάλληλη στέγη για σημαντικές εκδηλώσεις ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου. Οι αίθουσες που την περιβάλλουν στεγάζουν τη μόνιμη έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, ενώ το υπερώο αποτελεί το χώρο περιοδικών εκθέσεων.



 

ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ -ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (ΣΤΑΔΙΟΥ13)

οδός Σταδίου & Κολοκοτρώνη Έτος: 1858-1875 Στο τότε βορειοανατολικό άκρο της παλαιάς πόλης των Αθηνών, κοντά στο τείχος Χασεκή, είχε οικοδομηθεί το 1832 μια από τις πρώτες νέες οικίες της απελευθερωμένης Αθήνας, μέσα σε ένα μεγάλο κήπο, για λογαριασμό του Χιώτη τραπεζίτη Αλέξανδρου Κοντόσταυλου.  Μετά την εγκατάσταση της πρωτεύουσας του νεοπαγούς Ελληνικού κράτους στην Αθήνα, το 1834, η οικία αυτή χρησιμοποιήθηκε για δύο περίπου έτη ως προσωρινό ανάκτορο του Όθωνα (με την προσθήκη μιας κυκλικής αίθουσας). Στη φάση εκείνη, ο Δανός αρχιτέκτονας Hans Christian Hansen (1803-1883) υπέβαλε μια μελέτη ολοκληρωμένης επέκτασης του κτιρίου, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε.  Μετά την άφιξη της Αμαλίας, το βασιλικό ζεύγος εγκαταστάθηκε στην οικία του (επίσης Χιώτη τραπεζίτη) Σταμάτιου Δεκόζη Βούρου, στην πλατεία Κλαυθμώνος, ώσπου να οικοδομηθούν τα οριστικά ανάκτορα (η σημερινή Βουλή). Η ολοκλήρωση των τελευταίων συνέπεσε με την Επανάσταση του 1843 και η Συντακτική Συνέλευση του 1844 συνήλθε στην οικία Κοντόσταυλου, στην οποία κατόπιν συνεδρίαζαν επί μια δεκαετία η Βουλή και η Γερουσία, μέχρι την πυρκαγιά του 1854 που κατέστρεψε τελείως το κτίριο.  Μετά από αυτό (και ενώ τα νομοθετικά σώματα εγκαταστάθηκαν προσωρινά σε μια πτέρυγα του Πανεπιστημίου), ανατέθηκε στον Γάλλο αρχιτέκτονα François Boulanger (1802-1875), η εκπόνηση μελέτης για την ανέγερση νέου κτιρίου στην ίδια θέση (με πρόβλεψη δύο αμφιθεάτρων). Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε από την Αμαλία τον Αύγουστο του 1858, αλλά η οικοδομή διακόπηκε ένα χρόνο αργότερα, ελλείψει πόρων. Μετά την έξωση του Όθωνα, ανατέθηκε το 1863 στον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκο (1810-1878) η αναθεώρηση των σχεδίων, καθώς στο μεταξύ είχε καταργηθεί ο θεσμός της Γερουσίας, και παράλληλα αποφασίστηκε για λόγους οικονομίας η μετατροπή της πρόσοψης από διώροφη σε μονόρωφη.  Το κτίριο, νεοκλασικού ρυθμού (χωρίς ωστόσο την επιβλητική απλότητα άλλων συγχρόνων του), περατώθηκε το 1875 και έκτοτε στέγασε τη Βουλή των Ελλήνων μέχρι το 1935. Στη συνέχεια στέγασε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ από το 1961, ανακαινισμένο και διαρρυθμισμένο, φιλοξενεί το Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. Ενδεικτική Βιβλιογραφία:  Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996, σ. 149-150* Αριστέα Παπανικολάου-Κρίστενσεν, Χριστιανός Χάνσεν: Επιστολές και σχέδια από την Ελλάδα, Αθήνα 1993* Ι.Ε.Ε.Ε., Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 1994.

ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ -ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (ΣΤΑΔΙΟΥ13)

               

ΜΠΕΝΑΚΕΙΟΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΡΥΤΣΗ

Στο πολυσύχναστο ιστορικό τρίγωνο της Αθήνας,

πίσω από την παλιά βουλή ,

 η πλατεία Καρύτση συνεχίζει απτόητη την κυριαρχία της στη νυχτερινή ζωή της πόλης, ανεβάζοντας τον πήχη ακόμα πιο ψηλά και προτείνοντας εξαιρετικές ιδέες για νυχτερινή βόλτα σε… pocket size.

BLACK DUCK

Καφέ - εστιατόριο στην αρχή της «ζωντανής» Καρύτση. Ένας χώρος πλαισιωμένος από τα σκηνικά που φιλοτέχνησε ο Ν. Χατζηκυριάκος - Γκίκας, όπου γεύεσαι πιάτα βασισμένα στην ελληνική δημιουργική κουζίνα.

 Στο υπόγειο διοργανώνονται συχνά εκθέσεις πρωτοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών και live μουσικές βραδιές

 Λειτουργεί καθημερινά από το πρωί/ Κουζίνα ανοικτή από τις 12.00 έως τη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα
.

ΔΙΠΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ

ΤΟ BLACK DUCK GARDEN

ΚΑΝΤΕ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ CAFE

ΕΔΩ

ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ

                                                ΕΔΩ

Shakespeare Bar Restaurant

Shakespeare: Το πιο αγαπητό bar restaurant της Αθήνας στην πλατεία Καρύτση!

Το Shakespeare αποτελεί την ιδανικότερη επιλογή για εκείνους που θέλουν να χαλαρώσουν από την πολύβουη Αθήνα.. Ενδείκνυται για έναν χαλαρωτικό καφέ αλλά και για ένα απολαυστικό μενού, με ιδιαίτερα προσεγμένες γεύσεις και ποικιλία από ετικέτες κρασιών.
Διαθέτει επίσης μεγάλη ποικιλία ποτών, που σε συνδυασμό με το μοναδικό του περιβάλλον, συνθέτουν ενα μοναδικο σκηνικο

 Στην Πλατεία Καρύτση μπορείς να βρεις όλων των ειδών τα είδη διασκέδασης, από γκλαμουράτα bars μέχρι χαλαρά cafe. Το τελευταίο μαγαζί που επισκέφθηκα είναι το Pairidaeza, το οποίο στα Αραβικά σημαίνει παράδεισος. Αυτό που με κέρδισε από την πρώτη στιγμή είναι η εκπληκτική διακόσμηση του. Θυμίζει ιδιαίτερα γαλλικό bistrot με υπέροχα έπιπλα αντίκες, χαμηλό φωτισμό και υπέροχο bar. Επίσης στα συν και η εξαιρετική μουσική που παίζει και πραγματικά σε ταξιδεύει.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΣΤΙΑ (ΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ 7)

Έτος: 1876

Το τριώροφο κτίριο επί της οδού οδός Ανθίμου Γαζή 7, οικοδομήθηκε το έτος 1876. Αποτελεί τυπικό δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, με βάση, κορμό και στέψη στη συμμετρική πρόσοψη και μαρμάρινο εξώστη στον πρώτο όροφο. 

 

 

Τα ανοίγματα του ισογείου περιβάλλονται από μαρμάρινους πεσσούς με κορινθιακά κιονόκρανα, ενώ από πεσσούς περιστοιχίζονται και τα ανοίγματα των ορόφων. 

 

Από την ανέγερσή του και εξής, το κτίριο στεγάζει τα γραφεία και το τυπογραφείο της εφημερίδας "Εστία". Το 2004 εγκρίθηκε μια διαδικασία αποκατάστασής του, βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Μιχάλη Τυλιανάκη (Άδεια Πολεοδομίας Αθηνών 979/04).

 

Νεοκλασικό διώροφο κτίριο, με μαρμαρόγλυπτα διακοσμητικά στην πρόσοψη και ζωγραφικό διάκοσμο στο εσωτερικό (οροφογραφίες) το οποίο χτίστηκε τη δεκαετία του 1870.Στέγασε τα γραφεία και τις εγκαταστάσεις της εφημερίδας Εστία,αλλά και την κατοικίατης ιδιοκτήτριας οικογένειας Κύρου στον δεύτερο όροφο

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Αρχείο Πολεοδομίας Αθηνών, φάκελος οικοδομικής αδείας 979/2004.

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΣΤΙΑ (ΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ 7)

Στις 6 Μαρτίου 1894 το μέχρι τότε εβδομαδιαίο φιλολογικό περιοδικό Εστία μετατράπηκε σε καθημερινή πολιτική εφημερίδα

ΠΑΛΑΙΑ ΒΟΥΛΗ

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

Μικρή πλατεία μπροστά από το κτίριο της Παλαιάς Βουλής. Στον χώρο της βρίσκεται ο ορειχάλκινος έφιππος ανδριάντας του Θ.Κολοκοτρώνη,έργο του γλύπτη Λάζαρου Σώχου(1901-1902).

Το 1884 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την κατασκευή του ανδριάντα του Θ.Κολοκοτρώνη προκειμένου να τοποθετηθεί στο Ναύπλιο.Για την κάλυψη της δαπάνης έγινε πανελλήνιος έρανος.

Διακρίθηκε το πρόπλασμα του Σώχου(1852-1911),ο οποίος ανέλαβε το έργο. Χυτεύτηκε στο εργαστήριο Τεμπώ στο Παρίσι.Το γλυπτό ολοκληρώθηκε το 1895 και τα αποκαλυπτήρια έγιναν με επισημότητα στο Ναύπλιο το 1901.

Στην συνέχεια ο ίδιος γλύπτης προσφέρθηκε με δωρεάν εργασία για την ανέγερση ίδιου ανδριάντα στην Αθήνα.Η δαπάνη καλύφθηκε πάλι με πανελλήνιο έρανο. 

 Το βάθρο του γλυπτού φιλοτεχνήθηκε από τον Αλέξανδρο Νικολούδη και είναι κατασκευασμένο από πεντελικό μάρμαρο σε τρίβαθμη κρηπίδα. 

Στις πλαϊνές όψεις βρίσκονται ένθετες ορειχάλκινες ανάγλυφες συνθέσεις από τη ζωή του Κολοκοτρώνη, τις οποίες εμπνεύστηκε ο καλλιτέχνης μελετώντας τα απομνημονεύματά του. Στη μια όψη παριστάνεται η καταστροφή του Δράμαλη και στην άλλη η προτροπή του Γέρου του Μοριά προς τους Έλληνες να κάψουν τα συγχωροχάρτια των Τούρκων. Οι συνθέσεις αυτές θα κοσμούσαν αρχικά τον ανδριάντα του Ναυπλίου, επειδή , όμως, δεν είχαν ολοκληρωθεί ο καλλιτέχνης θέλησε να τοποθετηθούν στην Αθήνα.

Ο Στρατηγός παριστάνεται έφιππος σε ηγετική στάση. Το δεξί του χέρι είναι τεντωμένο μπροστά και οριζόντια. Ο δείκτης δείχνει προς ορισμένη κατεύθυνση, ίσως την πορεία προς τη μάχη. Η παράδοση θέλει να δείχνει τον δρόμο προς την Κωνσταντινούπολη. Το κεφάλι είναι στραμμένο προς τα πίσω σαν να απευθύνεται στους ένοπλους αγωνιστές που τον ακολουθούν για να βεβαιωθεί ότι βλέπουν τον εχθρό. Με τον τρόπο αυτό μαζί με την κίνηση που δίνει στη μορφή μεταφέρει και τον χαρακτήρα του αεικίνητου πολεμιστή κα ικανού στρατηλάτη που είχε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. 

Στην εμπρόσθια όψη του βάθρου έχει χαραχθεί η επιγραφή: «Έφιππος χωρεί γενναίε στρατηγέ ανά τους αιώνας διδάσκων τους λαούς πως οι δούλοι γίνονται ελεύθεροι».

Στην πλατεία Κολοκοτρώνη, εκτός από τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη, υπάρχει ακόμη και ο μαρμάρινος ανδριάντας του πρωθυπουργού Χαριλάου Τρικούπη, ο οποίος αποτελεί έργο του γλύπτη Θωμά Θωμόπουλου. Τοποθετήθηκε στο προαύλιο της Παλαιάς Βουλής το 1920, σε κήπο προς την οδό Σταδίου, μπροστά από την είσοδο του κτιρίου. Στη σημερινή του θέση στο πλάι του κτιρίου μεταφέρθηκε το 1954.

 Τέλος, ο μαρμάρινος ανδριάντας του πρωθυπουργού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, ο οποίος σκοτώθηκε στα σκαλιά του Μεγάρου κοσμεί την πλατεία Κολοκοτρώνη. Είναι έργο του γλύπτη Γεωργίου Δημητριάδη του Αθηναίου. Τοποθετήθηκε στον περίβολο του Μεγάρου το 1931 και μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση το 1954.

ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΥ ΟΤΕ (ΣΤΑΔΙΟΥ 15)

Έτος: 1930-1931

Το κτίριο των Τ.Τ.Τ. (κατόπιν Ο.Τ.Ε.) της οδού Σταδίου, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1930-1931, και αποτελεί όψιμο έργο του σημαντικού αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά (1863-1937), όπου τα "μοντέρνα" στοιχεία συνδυάζονται με τις επιβιώσεις του νεοκλασικισμού. Το στιβαρό κτίριο έχει χαρακτηριστεί δείγμα ενός "αρχαϊζοντος μοντερνισμού", όπου η κατακόρυφη μνημειακή όψη με τις παραστάδες συνυπάρχει με κάποια διακοσμητικά στοιχεία Art Deco.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη "Ο Αναστάσης Μεταξάς", Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 22.11.1998, σ. 21-24.

ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΥ ΟΤΕ (ΣΤΑΔΙΟΥ 15)

                

ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΥ ΟΤΕ (ΣΤΑΔΙΟΥ 15)





Περιοχή: οδός Σταδίου 19-21 & Λαδά
Έτος: 1870-1920

Το διώροφο κτίριο που βρίσκεται επί της Σταδίου 19-21, στη διασταύρωση με τη Χρήστου Λαδά (τότε Αγίου Γεωργίου), είναι προϊόν πολλών διαδοχικών φάσεων.

 Το αρχικό εκλεκτικιστικό κτίριο οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1870-1881, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923), για λογαριασμό του Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτιου Δεκόζη Βούρου (1792-1881). Κατά το 1900 στεγάζονταν εκεί το φαρμακείο του Σ. Βαλτή (αναφέρεται ήδη από το 1891), το κουρείο του Λ. Μουσίου και το εμπορικό κατάστημα «ειδών Κίνας» του Π. Γεωργιάδη, ενώ το 1914 φιλοξενήθηκε για ένα διάστημα το νεοπαγές Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.

Μεταξύ των ετών 1914-1920 πραγματοποιήθηκε μια σημαντική επέμβαση σε ρυθμό "Νεομπαρόκ", όταν οικοδομήθηκε σε τμήμα του κτιρίου το κινηματοθέατρο «Αττικόν», επάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Νικολούδη (1874-1944), με μια από τις πρώτες χρήσεις οπλισμένου σκυροδέματος.

 Το 1930, στο ανανεωμένο πλέον κτίριο, καταγράφονται (πλην του «Αττικόν»), τα παντοπωλεία των Ι. Ζαχαρίου και Σ. Αλεξάνδρου, το ανθοπωλείο του Άγγελου Αγαλιώτη, το κατάστημα κρυστάλλων & πορσελανών του Ν. Λεμοντζόγλου, η αντιπροσωπεία γραφομηχανών Παπασπύρου, τα γραφεία της οικοδομικής επιχείρησης «Πρώτης», των «Τοπικών Σιδηροδρόμων Μακεδονίας» και της «Εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων». 

Αργότερα δημιουργήθηκε και η δεύτερη κινηματογραφική αίθουσα «Απόλλων» στο υπόγειο του κτιρίου, ενώ εγκαταστάθηκαν τα γραφεία της «Σκούρας Φιλμς» και τα καταστήματα Ε. Ζολώτα, Γερ. Βασιλόπουλου και «Studio Costa Boda» (1982). Κατά καιρούς το κτίριο υπέστη ποικίλες επεμβάσεις και φθορές.

 Το 1960 οι αδελφοί Γρηγοριάδου και ο Άγγελος Αγαλιώτης πήραν άδεια ορισμένων επισκευών από την Πολεοδομία Αθηνών, ενώ το 1982 πραγματοποιήθηκαν γενικές εργασίες συντήρησης και αναπαλαίωσης (βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Ι. Χριστακόπουλου).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996, σ. 290* Ν. Θ. Χολέβας, "Επεμβάσεις στην αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας", Αρχαιολογία και Τέχνες, 6/1983, σ. 38-42* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 148.

ΜΕΓΑΡΟ ΒΟΥΡΟΥ (ΣΤΑΔΙΟΥ 19-21) μετά το κάψιμο του κτηρίου τον Φεβ 2012

Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία ( οδός Σταδίου 23

Εκλεκτικιστική τριώροφη κατοικία ( οδός Σταδίου 23)
Έτος: 1880

Το τριώροφο εκλεκτικιστικό κτίριο που βρίσκεται επί της Σταδίου 23, οικοδομήθηκε περί το 1880. Ανήκε στον Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτιο Δεκόζη Βούρο (1792-1881), στον οποίο ανήκαν επίσης το συνεχόμενο κτίριο επί της οδού Σταδίου 19-21 (του Ziller), καθώς και τα παρακείμενα επί της οδού Παπαρηγοπούλου 5 και 7 (που στεγάζουν σήμερα το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών).

 Στη συνέχεια περιήλθε στον Αλέξανδρο Σαράτζογλου και το 1895, ως προικώο στον Θεμιστοκλή Κινδύνη, έκτοτε δε παρέμεινε στους κληρονόμους του. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, με την ραγδαία εξάπλωση του εμπορίου στην περιοχή, το κτίριο μετατράπηκε βαθμιαία από κατοικία σε χώρο επαγγελματικών χρήσεων.

 Κατά το 1920 αναφέρονται εκεί το εδωδιμοπωλείο του Γ. Σταμάτη και τα γραφεία των ασφαλιστών Γ. Ράλλη και Αμβρόσιου Πλυτά, με την αντιπροσωπεία της βρετανικής ασφαλιστικής εταιρείας "Commercial Union Assurance Co", ενώ το 1930 έχουν προστεθεί το εμπορορραφείο του Β. Φουρλιά, το κατάστημα ανδρικών ειδών Γ. Λαμπρόπουλου και τα γραφεία της διαφημιστικής εταιρείας "Διεθνές".

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Αρχείο Υποθηκοφυλακείου Αθηνών.

Μέγαρο Εφεσίου   οδός Σταδίου 28       Έτος: 1923-1928

Το επταώροφο μέγαρο Εφεσίου στην οδό Σταδίου, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1923-1928, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Βασίλειου Τσαγρή (1882-1941), εκφραστή ενός νεοακαδημαϊκού εκλεκτικισμού, με επιδράσεις από την Art Nouveau και τη βιεννέζικη σχολή του Otto Wagner. Το συγκεκριμένο έργο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό από αισθητικής και τεχικής πλευράς. Ήταν μια από τις πρώτες πολυώροφες οικοδομές γραφείων του κέντρου των Αθηνών, και ταυτόχρονα ένα από τα πρώτα κτίρια στα οποία έγινε χρήση του νεοεμφανιζόμενου τότε οπλισμένου σκυροδέματος. Ανεγέρθηκε για λογαριασμό του Σπυρίδωνα Ηλ. Εφέσιου, από τους κληρονόμους του οποίου πωλήθηκε στο Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο το 1950.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 
Ν. Θ. Χολέβας, Ο αρχιτέκτων Β. Γ. Τσαγρής, Αθήνα 1987, Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα 2000* Αρχείο Υποθηκοφυλακείου Αθηνών.

ΜΕΓΑΡΟ ΑΛΕΞ ΚΟΝΤΟΣΤΑΥΛΟΥ-ΠΡΩΤΟ ΠΑΛΑΤΙ-ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ)

Το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου Ευταξία αποτελείται από συγκρότημα δύο ιστορικών κτηρίων της Αθήνας, επί της οδού Παπαρρηγοπούλου 5-7, που συνδέθηκαν με γέφυρα για τις ανάγκες λειτουργίες του Μουσείου.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Το σπίτι του Σταματίου Δεκόζη Βούρου, Παπαρρηγοπούλου 7, ένα από τα παλαιότερα κτίσματα της μετεπαναστατικής Αθήνας, χτίστηκε το 1833-4 με σχέδια των γερμανών αρχιτεκτόνων G. Lueders και J. Hoffman, στις βόρειες παρυφές της κατεστραμμένης από τον πόλεμο της ανεξαρτησίας, πόλης των Αθηνών. 

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Μαζί με την γειτονική οικία Αφθονίδη, που είχε χτιστεί την ίδια εποχή, απετέλεσαν την πρώτη και προσωρινή κατοικία του πρώτου βασιλικού ζεύγους της νεότερης Ελλάδος, γνωστής από τα κείμενα της εποχής ως το παλαιό παλάτι.

.

Η βασίλισσα Αμαλία  σε αυτό το σπίτι συνήθιζε να προσκαλεί στις εσπερίδες των ανακτόρων παλιούς αγωνιστές του '21. Θαύμαζε την ιστορία τους, το παράστημα και τη φουστανέλα. Όταν τελείωναν τα βαλς και οι καντρίλλιες, άρχιζε ο πάντα ελληνοπρεπής τσάμικος. Ο λεβέντικος αυτός χορός ήταν ο αγαπημένος της Αμαλίας και οι αγωνιστές τον χόρευαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Όταν, μάλιστα, έφταναν στο κέφι, έβγαζαν τα τσαρούχια τους και τα πετάγανε στον αέρα. Τότε οι αυλικοί έτρεχαν πανικόβλητοι, με το φόβο μήπως κανένα τσαρούχι πετύχει τους ακριβούς πολυελαίους, και ψιθύριζαν στους φουστανελοφόρους:

"...Σιγά τον πολυέλαιο!" 

ΣΤΑΔΙΟΥ 1935

ΚΤΙΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΡΑΗ)

ΟΔΟΣ ΚΟΡΑΗ

ΜΕΓΑΡΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ (ΚΟΡΑΗ 4)

Ξενοδοχείο "Grand Hôtel d'Athènes"

Περιοχή: οδός Σταδίου 32 & Κοραή 2

Έτος: 1880-1890

Το ξενοδοχείο που βρίσκεται στη γωνία των οδών Σταδίου και Κοραή, οικοδομήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1890 καταγράφεται στον τουριστικό οδηγό Joanne ως ξενοδοχείο «Αίγυπτος» («Hôtel d'Egypte»), Β' κατηγορίας, ενώ ο ίδιος οδηγός το αναφέρει, στην έκδοση του 1909, με τη νέα του ονομασία «Hôtel d'Athènes».

 Ως ξενοδοχείο «Αθήναι» εμφανίζεται έκτοτε σε χάρτες και οδηγούς (1915, 1920), ενώ διαφημίζεται ως «Grand Hôtel d'Athènes» σε carte-postale της ίδιας περιόδου. Πρόκειται για ένα κομψό τριώροφο κτίριο με μια χαρακτηριστική τοξοστοιχία στα ανοίγματα του ισογείου και θεωρείται δείγμα του ώριμου νεοκλασικισμού. Μεταπολεμικά στέγασε καταστήματα και γραφεία.

 Πρόσφατα επιχειρήθηκε η ριζική ανακαίνισή του, αλλά η διαδικασία έχει ανασταλεί μέχρι στιγμής, μετά από σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία επικρίνει την προβλεπόμενη μεταβολή του αριθμού και του ύψους των ορόφων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, «Παλαιά ξενοδοχεία της Αθήνας: Μοναδικές κτιριολογικές περιγραφές», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 8.10.2000, σ. 8-12* Μαρία Νταλιάνη, "Έμειναν στον αέρα τα διατηρητέα, μετά την απόφαση του ΣτΕ", Τα Νέα, 5.10.2006.

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ 

Προβλέπονταν σ αυτήν την θέση ήδη απο το πρωτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας του Στ.Κλεάνθη και Εδ Σάουμπερτ του 1833.

Τον 19ο αιώνα,οι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι, αλλά θα μπορούσε να προσληφθεί ή απολυθεί κάποιος ανάλογα με τις ιδιοτροπίες ενός υπουργού. Για αυτό και οι εκάστοτε Δημόσιοι υπάλληλοι συγκεντρώνονταν και θρηνούσαν οταν το κόμμα τους δεν κέρδιζε τις εκλογές στην πλατεία αυτή.

Τηρώντας με την προαναφερθείσα παράδοση του κέντρου της Αθήνας, στην πλατεία Κλαυθμώνος μετονομάστηκε επίσημα σε πλατεία «Εθνικής Συμφιλίωσης», αλλά διατηρεί δημοφιλές όνομα του, σχεδόν σε κάθε πλαίσιο.

Στο μεταγενέστερο σχέδιο του Λ. Κλέντσε έφερε το όνομα" Πλατεία Αισχύλου". 

Οταν το 1837 οι οικίες Βούρου, Μαστρονικόλα και Αφθονίση νοικιάστηκαν για να στεγάσουν το ανάκτορο του Όθωνα, η μικρή έκταση με δέντρα που βρίσκονταν μπροστά απο τις οικίες μετατράπηκε σε κήπο. Επρόκκειτο για το πρώτο γρασιδότοπο της πόλης που δενδροφύτευσε η Αμαλία και έμεινε γνωστος ως Κήπος του "Παλιού Παλατιού"

Το 1835 κτίστηκε στη βόρεια πλευρά της πλατείας το κτίριο που στέγασε το βασιλικό Νομισματοκοπείο και Σφραγιστήριο των Αθηνών σε σχέδια Χρ.Χάνσεν.Έπαψε να λειτουργεί από τον Ιούλιο του 1858.Κατεδαφίστηκε το 1939 επι Υπουργίας Κ.Κοτζιά.

πλατεια κλαυθμώνος 1932

Στο κέντρο περίπου της πλατείας έχει τοποθετηθεί το ιμπρεσιονιστικό μπρούτζινο άγαλμα που συμβολίζει την ΄΄Εθνική Συμφιλίωση΄΄.

Βρίσκεται ανάμεσα στην πλατεία Ομόνοιας και την πλατεία Συντάγματος. Είναι μια ευρύρωχη πλατεία που παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον καθώς περιβάλλεται από εντυπωσιακά ιστορικά νεοκλασικά κτίρια, όπως το Μέγαρο Βούρου, το κτίριο του πρώην Υπουργείου Ναυτικών, το κτίριο του Υπουργείου Εσωτερικών, κα. 
. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πλατεία βρίσκεται και το Μέγαρο Βούρου, ένα κτίριο του 1833 το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως προσωρινό παλάτι του Βασιλιά Όθωνα την περίοδο 1836 – 1842 και σήμερα στεγάζει το Μουσείο Πόλεως Αθηνών. Διαθέτει αξιόλογες συλλογές από πίνακες και έργα χαρακτικής που σχετίζονται με την ιστορία της νεότερης Ελληνικής πρωτεύουσας από τις αρχές του 18ου αιώνα έως και τον 20ο αιώνα. Επίσης, εκτίθενται έπιπλα που άνηκαν στον πρώτο Βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα. 

Μέγαρο Διοίκησης Alpha Τραπέζης Πίστεως    οδός Σταδίου 40     1980

Το κτίριο διοικήσεως της Τραπέζης Πίστεως (κατόπιν Alpha Bank) οικοδομήθηκε περί το 1980, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Νίκου Βαλσαμάκη, σε συνεργασία με τον Κώστα Μανουηλίδη. Θεωρήθηκε επιτυχής σύνθεση των ρευμάτων του υστερομοντερνισμού και του μεταμοντερνισμού, εναρμονίζοντας "στοιχεία του ιταλικού νεορασιοναλισμού με τον ήπιο χαρακτήρα του αθηναϊκού νεοκλασικισμού". 

Στο σημείο που υψώνεται το υπό μελέτη κτίριο, υπήρχε από τον 19ο αιώνα μια σειρά νεοκλασικών κτιρίων τα οποία στέγαζαν γραφεία και καταστήματα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Δ. Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995, σ. 128* Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001.

 Νέο Αρσάκειο  

οδός Σταδίου 44-46

Έτος: 1900-1925

Το συγκρότημα του Νέου Αρσακείου της οδού Σταδίου, καταλαμβάνει τη θέση μιας σειράς παλαιοτέρων κτιρίων του 19ου αιώνα, τα οποία είχαν περιέλθει διαδοχικά στην ιδιοκτησία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.

 Μεταξύ τους ξεχώριζαν το Τοσίτσειο Αλληλοδιδακτικό Σχολείο (στη γωνία των οδών Σταδίου και Αρσάκη, οικοδομημένο το 1867 βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου, με δωρεά της Ελένης Τοσίτσα) το Νηπιαγωγείο των Απόρων (επί της οδού Σταδίου, σε οικόπεδο ιδιοκτησίας Πετσάλα, επίσης σχεδιασμένο από τον Καυταντζόγλου), η οικία Βούρου (στη γωνία των οδών Σταδίου και Πεσμαζόγλου) και η οικία Νικηφόρου Βάμβα (στη γωνία των οδών Αρσάκη και Πανεπιστημίου).

 Το σύνολο αυτών των κτιρίων κατεδαφίστηκε το 1900, προκειμένου να ανεγερθεί σε όλη την επιφάνεια του οικοδομικού τετραγώνου (με εξαίρεση την βορειοανατολική γωνία, όπου υψωνόταν ήδη το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο), ένα σύγχρονο μέγαρο, στη γραμμή των μεγάλης κλίμακας οικοδομών εμπορικής εκμετάλλευσης της εποχής. 

Η αρχική οικοδομή επί των οδών Σταδίου, Αρσάκη και Πανεπιστημίου, κτίσθηκε από τον μηχανικό Αν. Θεοφιλά, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Μαρούδη. Το 1907 ο αρχιτέκτονας Ernst Ziller (1837-1923) ανέλαβε την πλήρη αναμόρφωση της πρόσοψης σε ρυθμό "colossal", με τους πυργοειδείς τρούλλους στις ελεύθερες γωνίες. 

Το 1925 οικοδομήθηκε και το κτίριο διοίκησης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, στο τελευταίο ελεύθερο τμήμα του τετραγώνου επί της οδού Πεσμαζόγλου, ενώ η αξιοποίηση ολοκληρώθηκε με την ανέγερση του κινηματοθέατρου "Ορφεύς" στο εσωτερικό της στοάς (1936-1937) και την εγκατάσταση του "Θεάτρου Τέχνης" του Καρόλου Κουν στο υπόγειο.

 Στα τέλη του 20ού αιώνα πραγματοποιήθηκε μια ευρύτατη αποκατάσταση και ανακαίνιση ολόκληρου του συγκροτήματος, στο πλαίσιο της οποίας κατεδαφίστηκε ο "Ορφεύς" (1989) και διευθετήθηκε η "Στοά του Βιβλίου" (από το 1996).

Αρσάκειο Μέγαρο

Είναι διώροφο με πλάγιες πτέρυγες που σχηματίζουν εσωτερική αυλή. Προς την οδό Πανεπιστημίου, οι στενές πλευρές των πλάγιων πτερύγων, επιστέφονται με αετώματα. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται το κεντρικό τμήμα τής όψης με την κύρια είσοδο στο ισόγειο και τον όροφο να διαρθρώνεται με ιωνικούς ημικίονες μεταξύ των παραθύρων. Η είσοδος πλαισιώνεται με μαρμάρινους δωρικούς ημικίονες που φέρουν θριγκό και αέτωμα, την κορυφή τού οποίου κοσμεί κεφαλή τής Αθηνάς, έργο τού γλύπτη Λεωνίδα Δρόση.

Το εσωτερικό τού Αρσακείου μεγάρου με την άνεση των χώρων του, με τα μαρμάρινα κλιμακοστάσια, τις διακοσμημένες οροφές και τις ευρύχωρες αίθουσες είναι το ίδιο επιβλητικό με την εξωτερική όψη του και δίνει το μέτρο τής καλαισθησίας τής εποχής .

Για την οικοδομή στρατιώτες μετάφεραν από την Ακρόπολη "τους περιττούς λίθους". Η πράξη αυτή, η οποία έγινε με την έγκριση τού Όθωνα αν και σήμερα θεωρείται αντίθετη προς την αρχαιολογική δεοντολογία, είναι ενδεικτική τής σημασίας που δόθηκε τότε στο κτίσιμο τού Παρθεναγωγείου αυτού και στον σκοπό που θα επιτελούσε.

Μετά την ανακαίνιση τού κτηρίου από τη ΔΕΠΟΣ, πριν από μια δεκαετία, οι "λίθοι" αυτοί αποσπάσθηκαν και επεστράφησαν στην Ακρόπολη. Μόνο όσοι ήταν "φέροντες" παρέμειναν, αφού προηγουμένως φωτογραφήθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Το 1867 παραδίδεται στη Φ.Ε. νεόδμητο σχολικό κτήριο επί τής οδού Σταδίου και Τυπογραφίας (σήμερα Αρσάκη), δωρεά τής Ελένης Τοσίτσα, το "Τοσίτσειο", σε αρχιτεκτονικά σχέδια επίσης τού Λύσανδρου Καυταντζόγλου.

Μετά από δωρεές και αγορές περιέρχεται στη Φ.Ε. όλο το περί το Αρσάκειο οικοδομικό τετράγωνο, το οποίο με συνεχείς προσθήκες αποκτά τη σημερινή του μορφή.

Σημείωση:
Στα μέσα τού 19ου αιώνα αλλά και μεταγενέστερα, είχε καθιερωθεί για τα εκπαιδευτικά κτήρια κυρίως η αρχιτετονική τού ελληνικού κλασικισμού. Και αυτό εξαιτίας των ιδεολογικών και αισθητικών αναφορών που δημιουργούσαν ένα είδος συμβολικής σχέσης μεταξύ "κλασικού" και "εθνικού" στην εμφάνιση των σχολείων τής ελεύθερης Ελλάδας

Η Στοά τού Βιβλίου

Η Στοά τού Βιβλίου ιδρύθηκε τον Ιούνιο τού 1996 από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Αποτελεί μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα κέντρο Πολιτισμού στην Αθήνα, ως συμβολή στην αναζήτηση και τον συγκερασμό μέσω τού βιβλίου, των ιδεών τού παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος.

Αυτή βασικά η πρωτοβουλία κατά την αντίληψη των μελών τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και ειδικά τού Προέδρου της καθηγητή κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη, είναι μια νέα κατάθεση ανάλογης σημασίας και αξίας με την πρωτογενή πρωτοβουλία τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας για τη δημιουργία τής περίφημης Ακαδημίας Διδασκαλισσών τού Γένους στα μέσα τού προηγούμενου αιώνα.

Αποτελεί χώρο μοναδικό στη σύλληψή του και χωρίς προηγούμενο σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε σημείο που πολύ συχνά, ευρωπαίοι ειδικοί να ζητούν πληροφορίες και συμβουλές για την ίδρυση παρόμοιου Κέντρου στις χώρες τους.

Η Στοά Αρσακείου

Το 1900 αποφασίστηκε η ανέγερση κτηρίου σε όλο το μήκος τού οικοπέδου επί τής οδού Σταδίου, με ισόγεια καταστήματα και δύο ορόφους για τα εξωτερικά σχολεία τής Εταιρείας.

Ως αρχιτέκτων επελέγει ο Κωνσταντίνος Μαρούδης. Τα έργα επεκτάθηκαν προς την πλευρά των οδών Αρσάκη και Πανεπιστημίου και περιέλαβαν και τη στοά που βρισκόταν στην προέκταση τής τότε οδού Πινακωτών (σήμερα Χαρ. Τρικούπη), δηλαδή τη γνωστή στοά Αρσακείου.

Η στοά Αρσακείου εντυπωσιάζει με τη γυάλινη οροφή της στο κέντρο τής οποίας διαμορφώνεται γυάλινος επίσης θόλος, επιτρέποντας έτσι στο φυσικό φως να διαχέεται στον χώρο.

Για την ανέγερση των νέων κτηρίων κατεδαφίστηκε το κτήριο τής δωρεάς τής Ελένης Τοσίτσα. Το 1907 ανατέθηκαν στον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ τα σχέδια τής αναμόρφωσης τής πρόσοψης των κτηρίων τής οδού Σταδίου και η επισκευή των προσθηκών των καταστημάτων.

Το 1937 άρχισε να κτίζεται το κινηματοθέατρο "Ορφεύς", το οποίο κατέλαβε την κεντρική αυλή τού τετραγώνου τού μεγάρου, αφού κατεδαφίσθηκαν κάποια κτήρια.

Tο κτήριο αυτό ανακαινίσθηκε από την ΔΕΠΟΣ την δεκαετία του '90 και στεγάζει σήμερα το Συμβούλιο τής Επικρατείας.

Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία

Το 1836 τρεις φωτισμένοι Έλληνες, ο παιδαγωγός Ιωάννης Κοκκώνης, ο διδάσκαλος τού Γένους Γεώργιος Γεννάδιος και ο Αρχιμανδρίτης Μισαήλ Αποστολίδης αποφάσισαν να ιδρύσουν, μαζί με άλλους εβδομήντα επιφανείς Έλληνες, την "Εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία" με σκοπό "την προαγωγήν τής παιδείας τού ελληνικού λαού". Με τη διορατικότητα τού Κοκκώνη η Εταιρεία εξειδικεύτηκε στην εκπαίδευση των κοριτσιών με έμφαση στην προετοιμασία διδασκαλισσών.

Το 1837 ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο, το οποίο λειτούργησε σε ενοικιασμένο κτήριο. Το πρώτο ιδιόκτητο κτήριο τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας θεμελιώθηκε το 1846 σε οικόπεδο στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Μενάνδρου (σήμερα Πεσμαζόγλου) που η Φ. Ε. είχε αγοράσει από τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής τής Άνδρου.

Τα έξοδα τής ανέγερσης τού νέου κτηρίου οδήγησαν τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία σε οικονομικό αδιέξοδο.

Τότε εμφανίστηκε ως "από μηχανής θεός" ο Ηπειρώτης γιατρός, λόγιος και πολιτικός Απόστολος Αρσάκης (1792-1874) , ο οποίος ανέλαβε τη χρηματοδότηση τής ανέγερσης των σχολείων τής Φ.Ε. και αποζημίωσε την Εταιρεία για όλα τα έξοδα που είχε κάνει μέχρι τότε. Το 1852 ολοκληρώθηκε η ανέγερση τού Παρθεναγωγείου που έφερε το όνομα τού Αρσάκη.

Από το 1937 στα κτήρια τής Φ.Ε. στην οδό Πανεπιστημίου παρέμειναν μόνο οι Διοικητικές υπηρεσίες τής Φ.Ε. και οι άλλοι χώροι ενοικιάσθηκαν για τη στέγαση τού Ειρηνοδικείου και τού Πρωτοδικείου Αθηνών.

Περισσότερα στο δικτυακό τόπο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας www.arsakeio.gr

ΜΕΓΑΡΟ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ(ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ)

ΠΑΛΑΙΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΠΕΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ 1

Το Χρηματιστήριο το 1891 στεγάστηκε σε κτίριο στην οδό Πεσμαζόγλου 1. Το κτίριο πέτρινο με σχέδιο φερμένο από το εξωτερικό. Μια αίθουσα κατάφωτη από παράθυρα και φεγγίτες. Η αίθουσα συνεδριάσεων γεμάτη από διακοσμητικά ζωγραφικά στοιχεία: Ιωνικά επίκρανα, διακοσμητικά αετώματα με ανθέμια, μετάλλια με νομίσματα της εποχής. Στο εξώστη του επόπτη δυο καρυάτιδες και στους περιμετρικούς τοίχους παραστάσεις του κερδώου Ερμή. Ένα ορειχάλκινο άγαλμα του Ερμή βρίσκονταν τότε στην έδρα του κυβερνητικού επόπτη και σήμερα στο σύγχρονο Χρηματιστήριο.

Η μοναδική καλλιτεχνικά αίθουσα του λεγόμενου σήμερα «παλαιού χρηματιστηρίου» άρχισε να γίνεται μη λειτουργική. Ιδιαίτερα μετά το 1923 οι ανάγκες εξεύρεσης κατάλληλου κτιρίου έγιναν επιτακτικές εξαιτίας των πολλών διορισμών και της αύξησης των μελών που συνωστίζονταν στη μικρή αίθουσα συναλλαγών.

ΜΕΓΑΡΟ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ALPHA BANK( ΣΤΑΔΙΟΥ 40)

ΜΕΓΑΡΟ ΑΘΗΝΟΓΕΝΟΥΣ (ΣΤΑΔΙΟΥ 50)

Έτος: 1875-1880

Το μέγαρο Αθηνογένους επί της οδού Σταδίου, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1875-1880, βάσει σχεδίων ξένου αρχιτέκτονα που εργαζόταν στην Ελλάδα (υπάρχει διχογνωμία εάν πρόκειται για τον Piat ή τον Eugene Trumb, ενώ σχέδιο κάτοψης έχει εντοπιστεί και στο αρχείο Ziller). 

Αξιοσημείωτη θεωρείται η κεντρική νεοκλασική σύνθεση με τις ιωνικές παραστάδες στην πρόσοψη, που συνδυάζεται με στοιχεία μπαρόκ, κυρίως στην επίστεψη. Στα τέλη του 19ου αιώνα στέγασε για ένα διάστημα την Οθωμανική Τράπεζα (Banque Ottomane de Change et de Valeurs). Το 1989 είχε περιέλθει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία, η οποία θέλησε να το αξιοποιήσει, προτείνοντας τη διατήρηση της πρόσοψης και μέρους του εξωτερικού περιγράμματος, με παράλληλη ανέγερση οκταώροφης σύγχρονης οικοδομής πίσω του.

 Μετά τη γνωμοδότηση όμως του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων υπέρ της διατήρησης του συνόλου του κτιρίου, τα σχέδια δεν υλοποιήθηκαν και έκτοτε το κτίριο καταρρέει εγκαταλελειμένο, με ακρωτηριασμένη την επίστεψη και χωρίς τον κεντρικό εξώστη του.

Ξενοδοχείο "Μετροπόλ" οδός Σταδίου 59

Έτος: 1914

Το ξενοδοχείο "Μητρόπολις" (Metropole) της οδού Σταδίου 59, οικοδομήθηκε περί το 1914, βάσει σχεδίων του πολιτικού μηχανικού Παναγιώτη Ζίζηλα (1861-1931). Πρόκειται για ένα πενταώροφο εκλεκτικιστικό κτίριο, που χαρακτηρίζεται από την πλούσια διακόσμηση στα υπέρθυρα, τους εξώστες κ.τ.λ, μέσα στο πνεύμα της Γαλλικής σχολής της Beaux-Arts.

 Εντάσσεται στη γραμμή ανέγερσης μεγάλων οικοδομών "εκμετάλλευσης" (ξενοδοχείων ή πολυκατοικιών με πολυτελή διαμερίσματα) για εύπορους πελάτες-ενοικιαστές.

 Μετά από μια περίοδο εγκατάλειψης (λειτουργούσε πάντως ακόμη το 1969, ως Β' κατηγορίας), ανακαινίστηκε ριζικά μεταξύ των ετών 1997-2000, με αναπαλαίωση της πρόσοψης, που συνοδεύτηκε από πλήρη κατεδάφιση και ανοικοδόμηση του εσωτερικού του, με στόχο την μετατροπή του σε εμπορικό κατάστημα. 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Ν. Βατόπουλος "Νέα εποχή για το παλιό 'Μετροπόλ'", Καθημερινή, 12.10.1997* Μ. Γ. Μπίρης, "Από τον όψιμο Νεοκλασικισμό ως την ανάδυση του μοντερνισμού, 1900-1930", Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα 2000, σ. 15-26.

Παλαιό Εθνικό Τυπογραφείο

οδός Σταδίου (μεταξύ οδών Αρσάκη & Σανταρόζα) 1834-1932

Το αρχικό κτίριο του Βασιλικού (από το 1863 Εθνικού) Τυπογραφείου και Λιθογραφείου επί της οδού Σταδίου (μεταξύ των κατοπινών οδών Αρσάκη και Σανταρόζα) οικοδομήθηκε το έτος 1834-1835, βάσει σχεδίων του Βαυαρού αρχιτέκτονα Joseph Hoffer. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα δημόσια κτίρια της απελευθερωμένης Αθήνας και ταυτόχρονα από τα πρώτα δείγματα ενός πρώιμου και λιτού κλασικισμού στην Ελλάδα. Διέθετε ένα ισόγειο σε σχήμα ανάποδου Π, στο μέσον της πρόσοψης του οποίου υψωνόταν ένας μικρότερος όροφος, που όμως αποτεφρώθηκε από πυρκαγιά το 1854. Το 1890 πραγματοποιήθηκαν επισκευές στην πρόσοψη και κτίσθηκαν νέες οικοδομές στο υπόλοιπο τετράγωνο, αλλά μια δεκαπενταετία αργότερα (το 1905-1906), το Τυπογραφείο μεταστεγάστηκε στη σημερινή του έδρα, επί της οδού Καποδιστρίου. Μεταξύ των ετών 1931-1932, προκειμένου να στεγαστούν στη θέση του παλαιού Τυπογραφείου οι υπηρεσίες του Πρωτοδικείου Αθηνών, προστέθηκε ένας νέος δεύτερος όροφος και μια πτέρυγα στην πίσω αυλή, με σχέδια του αρχιτέκτονα του δημοσίου Φοίβου Ζούκη. Το 1984 κατεδαφίστηκαν όλες οι υπόλοιπες προσθήκες του οικοδομικού τετραγώνου και διατηρήθηκε αναπαλαιωμένο μόνο το κυρίως διώροφο κτίριο, το οποίο έχει μεν ενσωματωμένο το ισόγειο του αρχικού κτίσματος του 1835, αλλά συνολικά απεικονίζει την εκλεκτικιστική μορφή που του δόθηκε το 1932 (με το νεοκλασικό περίθυρο της κεντρικής εισόδου, τις διακοσμημένες με ρόδακες και κυμάτια ζωφόρους και τη χαρακτηριστική διακόσμηση της ζώνης του ορόφου με τις κόκκινες ορθογώνιες επιφάνειες).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 

Κ. Η. Μπίρης, "Το Νομισματοκοπείον κατεδαφίζεται", Αθηναϊκαί Μελέται 3/1940* Β. Κ. Δωροβίνης, «Το κτίριο του πρώτου Εθνικού Τυπογραφείου», Αρχαιολογία και Τέχνες 29/1988* Κατερίνα Κορρέ & Κατερίνα Μόμτσιου-Τοκατλίδη, "Το παλαιό Εθνικό Τυπογραφείο στην Αθήνα: Οι μεταμορφώσεις ενός ιστορικού κτηρίου", Αρχαιολογία και Τέχνες, 45/1992, σ. 62-79.

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΥ:

Σταδίου: Κατεβασμένες ρεκλάμες

«Πάει και η οδός Σταδίου. Μέρα με την ημέρα χάνει το χρώμα της, τα γνωρίσματά της, τα κτίριά της. Η αρχή έγινε πριν αρκετά χρόνια. Έχασε τότε τις ακακίες που την εστόλιζαν. Τις είχαν φέρει από το εξωτερικό αλλά δεν ημπόρεσαν να προκόψουν. Ίσως γιατί το νερό ήταν λίγο στις παλαιότερες Αθήνες και η ακακία για να `ναι θαλερή και δροσερή χρειάζεται νερό. Αυτό και οι ανάγκες της κυκλοφορίας επέβαλαν την εξαφάνισή τους….

Και έτσι όμως η οδός Σταδίου, ήταν ένας δρόμος που δεν μπορούσε παρά ν’ αποκτούσε την σημασία που έχει σήμερα. Της την έδινε το σχέδιο της πόλεως, που εχώριζε την μικρή πολιτεία σε δυο. Ελέγετο δε Σταδίου, διότι σύμφωνα με το πρώτο σχέδιοΚλεάνθους – Σάουμπερτ, η οδός που εχώριζε στη μέση την πόλι και θα συνέδεε τις δυο κεντρικές πλατείες, Ομόνοιας και Συντάγματος θα κατέληγε στο Στάδιο».

Νοσταλγικό το χρονογράφημα σε μια Αθήνα 60 χρόνια πριν. Η πόλη άλλαζε τότε ταχέως. Προσπαθούσε να γίνει «εφάμιλλη των ευρωπαϊκών», με τα μικρά εμπορικά της Σταδίου να γίνονται ολοένα και πιο μεγάλα καταστήματα με προσεγμένα.

Επικερδές τότε τα είδη νεωτερισμού. Φυσικά  ένα μαγαζί γωνία θα μπορούσε όχι απλά να ξεπουλήσει αλλά να έχει και την καλύτερη πελατεία της Αθήνας. Στην γωνία της Σταδίου με τη Σανταρόζαένα νέο κατάστημα «σημάδι πολιτισμού» όπως διαφημίζονταν τότε  προσφέρει κουστούμια και κασμήρια στην καλή κοινωνία των ανδρών που αγόρευε στο απέναντι Κακουργοδικείο.

Η κομψότητα επέβαλλε εκείνο το καιρό καμπαρντίνα και πηλό σκούρου χρώματος. Έτσι τα καταστήματα γύρω από το Αρσάκειοπουλούσαν αντρικά ενδύματα από τα «τελειότερα εργοστάσια εν Ελλάδι».

Η οδός Σταδίου όμως συνεχίζει να εξελίσσεται και μεταλλάσσεται όπως πάντα. Το «μαγαζί γωνία» έχει μετατραπεί πλέον σε ταχυφαγείο. Αφού ξεπέρασε την σιγουριά του ενοικίου ως Τράπεζα σήμερα μένει κλειστό με τα ρολά κατεβασμένα ελέω εθνική οικονομικής δυσπραγίας. Με την οδό Σανταρόζα να ασφυκτιά από την νυχτερινή ασχήμια του κέντρου και των ανθρώπων της.

Το άλλοτε καλό και κλασικό ντύσιμο, ακόμα και στα χρόνια μας, συγκεντρώνονταν στα καταστήματα γύρω από το Αρσάκειο. Οι λισοτές προσφορές έχουν γίνει σήμερα εκποίηση οσό – όσο.  Με το ένα να παραδίδει στο άλλο σκυτάλη στην πτώχευση.

Τον ισχυρό μύθο βέβαια στην γυναικεία ένδυση αποτελούσε ένα από τα πρώταshop in shop στην αθηναϊκή αγορά που ήταν το κατάστημα Αθηναία (Athenee).Οι άλλοτε ελκυστικές βιτρίνες σήμερα έχουν κατεβάσει ρολά εδώ και  λίγα χρόνια μην αντέχοντας των γυναικείο καταναλωτισμό που συγκέντρωναν τα περιφερειακά πολυκαταστήματα. Για μεγάλο διάστημα οι βιτρίνες παραμένουν καλυμμένες με λαμαρίνες. Η καλλιτεχνική γραφή στην πινακίδα, που κρατιέται ακόμα σαν ιστορική παρακαταθήκη της Σταδίου, θυμίζει λίγο από την παλιά αίγλη της αθηναϊκής αγοράς. Ακόμα και αν δυσοσμία από το εγκαταλειμμένο κτίριο είναι αδυσώπητη.

Η Σταδίου αλλάζει μαζί με την κοινωνία. Περιγράφει ίσως με τον καλύτερο τρόπο την διαρκή κίνησης μιας ολόκληρης χώρας από την παρακμή στην ακμή και αντίστροφα. Το μικρομάγαζο τουΛαμπρόπουλου που έγινε πολυκατάστημα και ξαφνικά άλλαξε όνομα και αγοράστηκε από ξένους επενδυτές. Ο θεσσαλονικιόςΦωκάς που επιμένει νεοκλασικά με ένα προσεγμένο σύγχρονο ύφος. Ο Παγκράτης, έμπορος ρούχων παλαιάς κοπής,  που έκλεισε σούμπιντος κάτω από την πίεση των εξευρωπαϊσμένων αλυσίδων αντρικών ρούχων που ξεπετάχθηκαν γύρω του. Τα ομπρελάδικα στηΣτοά Αρσακείου που έγιναν καταστήματα χρυσού και νομισμάτων. Και τα τόσα άλλα καταστήματα που σήμερα στέκουν άδεια πίσω από λινάτσες και λαμαρίνες.

Τελικά η οδός Σταδίου έχασε το χρώμα της και το ιδιαίτερο εμπορικό ύφος που κατείχε. Τα εγχώρια καταστήματα παρέδωσαν τη θέση τους στα πολύχρωμα νεοφερμένα της αλλοδαπής. Κατέβασαν ρεκλάμες, έκλεισαν τα λουκέτα και η Σταδιού έγραψε την δική της ιστορία…

* Οι πρώτοι παράγραφοι δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα "Εμπρός" το 1959