ΟΔΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
ΟΔΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
Σχεδιάστηκε ως βουλεβάρτο και μάλιστα έφερε το όνομα ''Οδός Βουλεβάρτου''ή'' Μεγάλη Οδός''. Η κατασκευή ήταν πολυδάπανη διότι το έδαφος σε όλο το μήκος ήταν πετρώδες,διασχιζόταν από ρεματιά,και υπήρχαν βαθιά χαντάκια που ήταν δύσκολη ή κάλυψη τουςΑργότερα ονομάσθηκε Πανεπιστημίου λόγω του Πανεπιστημίου που κατασκευάσθηκε
τα κυριότερα σημεία για συζήτηση στη βόλτα αυτή είναι:
ΟΙΚΙΑ Ρ.ΠΑΛΑΜΗΔΗ
ΔΑΡΔΑΝΕΛΙΑ
Τοπωνύμιο περιοχής του κέντρου της Αθήνας στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου και Κριεζώτου
ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Ν.ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ -ΓΚΙΚΑ (ΚΡΙΕΖΩΤΟΥ 3)
ΜΕΓΑΡΟ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΚΟΥΠΑ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 6)
ΚΟΣΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ''ΑΜΠΑΣΣΑΝΤΕΡ''
ΚΤΙΡΟ ΘΕΑΤΡΩΝ''ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ''ΒΡΕΤΑΝΙΑ''(ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ κ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ)
Κτίριο της περιόδου 1930-33 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Β.Τσαγρή στεγάζει τα θέατρα στων ''Αθηνών''
ΟΔΟΣ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
Μέχρι το 1913 λεγόταν οδός "Αγχεσμού". Ονομαζόταν και "Χεζοπόταμο"
ΜΕΓΑΡΟ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ, ΑΜΕΡΙΚΗΣ,ΣΤΑΔΙΟΥ,ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ)
ΒΑΣΙΛΙΚΟΙ ΣΤΑΒΛΟΙ
ΟΥΖΕΡΙ ΤΟΥ ''ΑΠΟΤΣΟΥ'' (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ10)
ΜΕΓΑΡΟ ΣΛΗΜΑΝ-ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΜΕΛΗΤΗΡΙΟ
ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΛΕΣΧΗ
ΜΕΓΑΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΕΤΡΙΤΣΗ
ΟΙΚΙΑ ΠΑΡΡΕΝ
ΟΦΘΑΜΙΑΤΡΕΙΟ
ΛΕΟΝΤΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ
ΜΕΓΑΡΟ ΙΩ ΣΕΡΠΙΕΡΗ-ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ ΜΑΚΡΗ
ΟΙΚΙΑ ΠΡ.ΜΠΕΝΙΖΕΛΟΥ-Α. ΛΙΝΤΕΡΜΑΓΙΕΡ
ΜΕΓΑΡΟ ΠΕΣΜΑΝΤΖΟΓΛΟΥ
ΣΤΟΑ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗ
ΚΤΙΡΙΟ ΤΠΥ ''ΠΑΠΥΡΟΥ''
ΚΤΙΡΙΟ ΚΤΙΜΑΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
ΚΤΙΡΙΟ ALPHA BANK
ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ
ΣΤΟΑ ΑΡΣΑΚΕΙΟΥ
ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΙΝΤΕΑΛ
ΘΕΤΡΟ ΡΕΞ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΙΤΑΝΙΑ
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΕΡΜΗΣ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟς ΠΑΝΘΕΟΝ
ΤΟ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ ''ΚΥΒΕΛΕΙΑ''
Η Πλατεία Συντάγματος βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά από το σημερινό κτίριο της Βουλής των Ελλήνων (πρώην Παλαιά Ανάκτορα).
![]() |
Παλάτι 1873 |
Η πλατεία είναι στενά συνδεδεμένη με την αθηναϊκή και ελληνική ιστορία.
Ως το Σεπτέμβριο του 1843 ονομαζόταν Πλατεία Ανακτόρων.
Ως το Σεπτέμβριο του 1843 ονομαζόταν Πλατεία Ανακτόρων.
Πήρε τη σημερινή ονομασία της έπειτα από την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, με την οποία ο Όθωνας υποχρεώθηκε, δια της στρατιωτικής φρουράς της Αθήνας, να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση και να παραχωρήσει Σύνταγμα
Τα παλαιά ανάκτορα κτίζονται πάνω στα σχέδια του Βαυαρού αρχιτέκτονα Γκαίρτνερ μεταξύ 1836-1842.
Θεμελιώνονται τον Ιανουάριο του 1836 από τον Βασιλιά Λουδοβίκο της Βαυαρίας που δάνεισε στο ελληνικό κράτος 100000 χρυσές λίρες για την ανέγερση τους. Λόγω οικονομικής Δυσπραγίας τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για άλλες κρατικές υποχρεώσεις.Περικοπες δαπανών συνετέλεσαν στην απλή κατασκευή των Ανακτόρων μοναδικές διακοσμημένες αίθουσες ήταν αυτές της υποδοχής ,που σήμερα συμπίπτουν με την αίθουσα των τροπαίων.
![]() |
Πλατεία Συντάγματος 1900 |
Θεμελιώνονται τον Ιανουάριο του 1836 από τον Βασιλιά Λουδοβίκο της Βαυαρίας που δάνεισε στο ελληνικό κράτος 100000 χρυσές λίρες για την ανέγερση τους. Λόγω οικονομικής Δυσπραγίας τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για άλλες κρατικές υποχρεώσεις.Περικοπες δαπανών συνετέλεσαν στην απλή κατασκευή των Ανακτόρων μοναδικές διακοσμημένες αίθουσες ήταν αυτές της υποδοχής ,που σήμερα συμπίπτουν με την αίθουσα των τροπαίων.
Την 1η Σεπ του 1884 καίγεται η βόρεια πτέρυγα. Δεύτερη πυρκαγιά στις 24 Δεκεμβρίου του 1909, αποτεφρώνει ένα μεγάλο μέρος των ανακτόρων 1922 με την τραγωδία της Μικράς Ασίας φιλοξενούνται εκεί τα γραφεία για την εξυπηρέτηση των προσφύγων.
Το 1929 παίρνεται απόφαση να μετατραπεί σε βουλή. Το 1930 αρχίζουν τα έργα και παράλληλα γίνεται η διαμόρφωση του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου ,σε σχέδια του αρχιτέκτονα Λαζαρίδη και των γλυπτών Φωκίωνος Ρωκ και Κωνσταντίνου Δημητριάδη του Παρισινού .
Η πλατεία
Η πλατεία συνορεύει με την οδό Βασιλέως Γεωργίου στα βόρεια, την οδό Όθωνος στα νότια, την οδό Φιλελλήνων στα Δυτικά και την Λεωφόρο Αμαλίας στα ανατολικά.

Κτίζεται το 1842 σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν και έως το 1856 κατοικεί η οικογένεια Δημητρίου.Μεταξύ των χρόνων 1856-1873 ενοικιάζεται στη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή.
Το ανατολικό τμήμα της πλατείας είναι υψηλότερο από το Δυτικό από το οποίο και χωρίζεται από τη Λεωφόρο Αμαλίας ενώ το ανισόπεδο συνδέουν μαρμάρινα σκαλιά.
Στο υπερκείμενο (ανατολικό) τμήμα της πλατείας βρίσκεται το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, και υπόγεια αυτού ο χώρος στάθμευσης των βουλευτικών οχημάτων.
Το κτίριο της οδού Κριεζώτου 3 ήταν η οικία και το εργαστήριο του Ν.ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ -ΓΚΙΚΑ . Ανήκε εξ ολοκλήρου στον αείμνηστο ζωγράφο Νίκο Χατζηκυριάκο-Γκίκα και περιήλθε στο Μουσείο Μπενάκη από δωρεά του καλλιτέχνη ενόσω εκείνος ακόμη ζούσε.
Από το ισόγειο μέχρι τον τρίτο όροφο του κτηρίου εκτίθεται η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία της Ελλάδας σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή, από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Μικρασιατική καταστροφή μέχρι τις παραμονές της Δικτατορίας του 1967, που αποτελεί ταυτόχρονα το κλίμα μέσα στο οποίο ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας έζησε και διαμόρφωσε τις καλλιτεχνικές του αντιλήψεις. Πρόκειται για την πρώτη στην Ελλάδα προσπάθεια να αποτυπωθεί συνθετικά η συνολική πνευματική δημιουργία, με την ανάδειξη της εσωτερικής διαλεκτικής σχέσης των ποικίλων εκφράσεων του ανθρώπινου πνεύματος.
Η καλλιτεχνική δημιουργία (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, μουσική, θέατρο, κινηματογράφος, φωτογραφία) συναντά την αρχιτεκτονική, την τέχνη του λόγου (πεζογραφία, ποίηση, φιλολογία, κριτική), αλλά και τον ιστορικό και φιλοσοφικό στοχασμό. Μέσα από έργα τέχνης, χειρόγραφα, εκδόσεις, φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα διακοσίων ενός καλλιτεχνών και πνευματικών ανθρώπων ο επισκέπτης συμμετέχει σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των ιδεών στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα.
Το εκτιθέμενο υλικό αποτυπώνει εύγλωττα τις ανησυχίες, τις αγωνίες και τα επιτεύγματα των ελλήνων δημιουργών, αναδεικνύοντας τις μεταξύ τους σχέσεις, αλλά κυρίως τον διάλογό τους με τους αντίστοιχους προβληματισμούς στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό χώρο. Κρίσιμη η τελευταία διάσταση, δεδομένου ότι σε αυτήν κυρίως την εποχή, με κομβική την παρουσία της Γενιάς του Τριάντα, εμπεδώθηκε η ανάγκη για μια διαρκή συνομιλία της Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Σημαντικό τμήμα της Πινακοθήκης αποτελεί η Βιβλιοθήκη, με σπάνιες εικονογραφημένες εκδόσεις και πάνω από 7.000 τόμους σχετικούς κυρίως με την Ιστορία της Τέχνης, καθώς και το Φωτογραφικό αρχείοτου καλλιτέχνη, με πλούσιο ταξινομημένο υλικό.
Οι δύο επόμενοι όροφοι, οι οποίοι διατηρήθηκαν στην αρχική τους μορφή, επιτρέπουν στον επισκέπτη να γνωρίσει τον προσωπικό κόσμο του καλλιτέχνη: το εντυπωσιακό σαλόνι με τον πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, το καθιστικό, το γραφείο του πατέρα του με τα οικογενειακά πορτραίτα και κειμήλια, την τραπεζαρία με τη μνημειακή ελαιογραφία Κηφισιά και φυσικά το ατελιέ του καλλιτέχνη, έναν επιβλητικό χώρο, όπου τα καβαλέτα και τα σύνεργα ζωγραφικής συνυπάρχουν με παλιά έπιπλα και αντικείμενα από τα ταξίδια του. Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να περιηγηθεί σε μία πρωτότυπη εφαρμογή πολυμέσων με τίτλο Ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας και η γενιά του ’30, σχεδιασμένη από το Τμήμα Πληροφορικής του Μουσείου Μπενάκη, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των έργων και προσφέρει πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του καλλιτέχνη στον ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο.
ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΜΑΣ ΦΕΡΝΟΥΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΡΙΞΤΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Το νεοκλασικό μέγαρο που υψώνεται επί της οδού Πανεπιστημίου, μεταξύ των οδών Κριεζώτου και Βουκουρεστίου, οικοδομήθηκε κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923). Επρόκειτο για ένα από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα κτίρια της εποχής, και ανήκε στον βιομήχανο Αχιλλέα Κούπα, ιδιοκτήτη μηχανουργείου στον Πειραιά. Ανακαινίστηκε πρόσφατα.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Σ. Β. Σκοπελίτης, Νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας και του Πειραιά, Αθήνα 1η έκδ. 1975, 2η έκδ. 1981* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984* Μ. Γ. Μπίρης, Αθηναϊκή αρχιτεκτονική 1875-1925, Αθήνα 1987.
Το κτήριο είναι διώροφο με είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή διακόσμηση. Η εσωτερική διακόσμηση έγινε από σημαντικούς τεχνίτες της εποχής.Πρόκειται για "πομπηιανές'' τοιχογραφίες και απεικονίσεις τοπίων,φιλοτεχνημένες γύρω στο 1880 από τον Σλοβένο ζωγράφο Γιούρι Σούμπιτς τον οποίον σύστησε στον Σλήμαν ο Θεόφιλος Χάνσεν,και μωσαϊκά δάπεδα με παραστάσεις των ευρημάτων της Τροίας και των Μυκηνών φτιαγμένα από δύο οικογένειες ψηφοθετών στο Λιβόρνο.
O πρώτος όροφος λειτουργούσε κυρίως ως χώρος για την κοινωνική ζωή της οικογένειας. Γύρω από ένα κεντρικό χώρο διαρθρώνονται η αίθουσα των εσπερίδων για τις δεξιώσεις, το λογοτεχνικό σαλόνι για τις φιλολογικές βραδιές, η αίθουσα φιλοξενίας και η τραπεζαρία.
Στο δεύτερο όροφο υπήρχαν τα υπνοδωμάτια, τα γραφεία και η βιβλιοθήκη.
Στο ισόγειο βρίσκονταν οι βοηθητικοί χώροι, τα δωμάτια του υπηρετικού προσωπικού, καθώς και η αίθουσα όπου εκθέτονταν τα ευρήματα από τις ανασκαφές στην Tροία. Στον μεγάλο κήπο που βρισκόταν στην πίσω πλευρά υπήρχε αμαξοστάσιο και σταύλος
Το 1926 το κτίριο αγοράσθηκε από το ελληνικό δημόσιο,το 1929 εγκαταστάθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας και το 1934 ο Άρειος Πάγος όπου και παρέμεινε μέχρι το 1980,ενώ για το επόμενο διάστημα 1981-82 στεγάσθηκε εκεί το Εφετείο.Από το 1988 το κτίριο στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο
Η περίοδος από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα καλύπτεται από νομίσματα των περισσοτέρων κρατών του νεώτερου και σύγχρονου κόσμου. Έμφαση δίνεται στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στον ελλαδικό χώρο αυτούς τους αιώνες, όπως κοπές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, νομίσματα ευρωπαϊκών κρατών και αυτοκρατοριών, καθώς και κέρματα και χαρτονομίσματα του νέου ελληνικού κράτους.
Το δεύτερο από τα εντυπωσιακά κτίρια της Νεοκλασικής Τριλογίας είναι το Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Σχεδιάστηκε από τον Ch. Hansen και αποτελείται από ένα σύνολο επιμέρους κτιρίων που συνδέονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα διπλό Τ και δύο αυλές. Η πρόσοψή του παρουσιάζει μια αυστηρή συμμετρία που τονίζεται με το ιωνικό πρόπυλο
Οικοδομήθηκε κατά τα έτη 1839 – 1864 και τα σχέδιά του είναι επηρεασμένα από την αισθητική του πρώιμου νεοκλασικισμού. Εντυπωσιακές είναι και οι τοιχογραφίες της πρόσοψης με τα κλασικά θέματα. Αξιοπρόσεκτο είναι και το σιντριβάνι αλλά και η κυκλική σκάλα. Το εσωτερικό του κτιρίου κοσμείται από υπέροχες τοιχογραφίες, και αγάλματα.
Σήμερα στο κεντρικό κτίριο στεγάζονται τα γραφεία της Πρυτανείας, τα το Αρχείο και το Δικαστικό τμήμα. Στην Αίθουσα τελετών πραγματοποιούνται εκδηλώσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΟΣ
με τον εξαιρετικό πλούτο της διακόσμησις του. Το σχέδιο είναι ίδιο με του Κοινοβουλίου της Βιέννης,του ίδιου αρχιτέκτονα.
Στην κυρίως αίθουσα ο ζωγραφικός διάκοσμοςαποτελείται απο 8 παραστάσεις είναι ζωγραφισμένες σε μουσαμά και η εργασία άρχισε το 1878. Εργασία του Christian Grienperkel μαθητή του Karl Rahl.
Προκειται για παραστάσεις σε σχέση με την ιδέα οτι οι Ακαδημίες ήταν φορείς της σοφίας και του φωτός. Αυτό έχει άμεση σχέση με την θεματολογία των ζωγραφικών παραστάσεων.
Αφετηρία των παραστάσεων αποτελεί ο μύθος του Προμηθέα τόσο για την δημιουργία του ανθρώπου όσο και τον εφοδισμό του με την φωτιά και το φως.
Το μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης οικοδομήθηκε χάρις σε δωρεές των ομογενών επιχειρηματιών αδελφών Παναγή, Μαρίνου και Ανδρέα Βαλλιάνου, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Theophil Hansen (1813-1891).
Το μέγαρο της Αρχαιολογικής Εταιρείας στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου οικοδομήθηκε το 1958, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ιωάννη Αντωνιάδη (αντικαθιστώντας το παλαιότερο νεοκλασικό κτίριο της Εταιρείας, κτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα, σε σχέδια του Ιωάννη Αξελού). Ο Ιωάννης Αντωνιάδης είχε επιλέξει για το νέο κτίριο μια κλασικίζουσα μεν αλλά λιτή μορφή, ενώ όμως είχε αρχίσει ήδη η κατασκευή του έργου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας επέβαλε την προσθήκη πρόσθετων "αρχαιοπρεπών" στοιχείων, όπως παραστάδες με επίκρανα, γεισίποδες κ.τ.λ.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996, σ. 265-267* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 273-274, 421.

Κύρια χαρακτηριστικά η αυστηρή οργάνωση των προσόψεων και η μίξη ενός εξορθολογισμένου "μοντέρνου" κλασικισμού με τον "αρχαΐζοντα γεωμετρικό διάκοσμο" της Art Deco.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 166-167* Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα
Στις αρχές του αιώνα μας, γύρω στο 1910, οι τρεις αδερφοί Αντώνιος, Νίκος και Ιάσων Λουμίδης, αφήνοντας πίσω την γενέτειρα τους, την Κάρυστο, στην προσπάθειά τους για τα προς το ζην, επεξεργάστηκαν τον δυσεύρετο και ακριβό για τα χρόνια εκείνα καφέ και τον πρωτοδιένειμαν στην αγορά.
Το μπακάλικο στο οποίο δούλευαν χρησιμοποιούσε για την παρασκευή του καφέ, ένα χειροκίνητο καβουρδιστήρι 10 οκάδων και για καύσιμη ύλη ξύλα ή κάρβουνα. Η διαδικασία παρασκευής του καφέ ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, και η παραγωγή της επιθυμητής ποιότητας ήταν πραγματικό κατόρθωμα: ο καφές έπρεπε να καβουρδιστεί ομοιόμορφα, να έχει σταθερό χρώμα και να μην χάσει στο ψήσιμο κανένα από τα πολύτιμα συστατικά του. .......

Το τετραώροφο κτίριο της Λαϊκής Τράπεζας στην γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου ανεγέρθηκε το 1927, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά (1863-1937), που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες εκπρόσωπους του όψιμου νεοκλασικού ρυθμού. Το 1958, με τη συγχώνευση Λαϊκής και Ιονικής Τράπεζας, το κτίριο της πρώτης συνενώθηκε με το γειτονικό της δεύτερης (έργο επίσης του Αναστάσιου Μεταξά του 1911).
Το 1983 κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και, μετά την εξαγορά, το 1999, της Ιονικής-Λαϊκής από την -επίσης γειτονική- Alpha Bank (πρώην Τράπεζα Πίστεως), πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση των δύο κτιρίων, που περιλάμβανε την αποσύνδεσή τους και την επαναφορά στην προ του 1958 κατάσταση, με παράλληλη εξασφάλιση σύγχρονων συνθηκών εργασίας (βάσει μελέτης των αρχιτεκτόνων Α. Σ. Καλλιγά, Σ. Καλλιγά και συνεργατών).
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη "Ο Αναστάσης Μεταξάς", Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 22.11.1998, σ. 21-24.

Το μέγαρο του Αρσακείου Παρθεναγωγείου, στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου (τότε Μενάνδρου), οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1846-1852, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), για λογαριασμό της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, η οποία είχε αγοράσει το οικόπεδο από την Μονή Ζωοδόχου Πηγής της Άνδρου. Η οικοδομή ολοκληρώθηκε χάρις στη δωρεά του ομογενούς Απόστολου Αρσάκη (1792-1874) και θεωρείται η αυθεντικότερη ίσως έκφραση ενός "εξελληνισμένου νεοκλασικισμού".
Το 1936 στην πρόσοψη του μεγάρου κτίστηκαν εμπορικά καταστήματα (βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Κριεζή), τα οποία κατεδαφίστηκαν μεταξύ των ετών 1984-1989, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης αποκατάστασης του Αρσακείου (που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Καλλιγά), μετά την περάτωση της οποίας, εγκαταστάθηκε στους χώρους του το Συμβούλιο Επικρατείας.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Δ. Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995, σ. 141-163* Η εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία, Αθήνα 1996* Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001

ΑΡΘΡΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ:






ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ |

Κτίζεται το 1842 σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν και έως το 1856 κατοικεί η οικογένεια Δημητρίου.Μεταξύ των χρόνων 1856-1873 ενοικιάζεται στη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή.
Το 1874 αγοράζεται από τους συνεταίρους Στάθη Λάμψα και Σάββα Κέντρο, με σκοπό να το μετατρέψουν σε ξενοδοχείο με το όνομα Μεγάλη Βρετανία.Μετά θάνατον του Κέντρου,την επιχείριση την αγοράζει εξ ολοκλήρου ο Λάμψας.
Θεωρείται το πολυτελέστερο ξενοδοχείο της Αθήνας.Τον Λάμψα διαδέχεται ο Θεόδωρος Πετρακόπουλος,σύζυγος της κόρης του Μαργαρίτας.Το 1960 το ξενοδοχείο μεγαλώνει, με προσθήκες και επεκτάσεις στην σημερινή του μορφή
Δίπλα στη Μεγάλη Βρετάνια, το 1873,ο Xιώτης επιχειρηματίας και διανοούμενος Στέφανος Σκουλούδης,μαζί με τον συγγενή του και φίλο του Ιωάννη Βούρο αγόρασαν όλο το οικοδομικό τετράγωνο μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου, Βασ. Γεωργίου Α΄,Σταδίου και Βουκουρεστίου,προς 400.000 δρχ.
Παρήγγειλαν τα σχέδια στον Γάλλο αρχιτέκτονα Y.E.Potrineu.O Ι Βούρος κράτησε το γωνιακό σπίτι (όπου σήμερα το ξενοδοχείο Athens Plaza) και στο Ιόγειο ήκμασε το Καφενείο του Ζαχαράτουθ,που επι επτά και πλέον δεκαετίες υπήρξε το κεντρικότερο καφενείο -στέκι λογοτεχνών και πολιτικών.
Στα 1960 το αρχοντικό Βούρου κατεδαφίζεται και μαζί του xάνεται το θρυλικό καφενείο του Ζαχαράτου και στην θέση του υψώθηκε το ξενοδοχείο King George.
Δίπλα από το Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία ήταν η ΟΙΚΙΑ Ρ.ΠΑΛΑΜΗΔΗ
Το σπίτι του Ρήγα Παλαμήδη αποτέλεσε μέρος του ξενοδοχείου όταν δημιουργήθηκαν οι προσθήκες το 1960. Διετέλεσε πληρεξούσιος σε έξι Εθνοσυνελεύσεις, μέλος του Πανελληνίου, γερουσιαστής, σύμβουλος Επικρατείας, νομάρχης, Πρόεδρος της Βουλής και υπουργός Εσωτερικών σε έξι κυβερνήσεις! Υπήρξε πανίσχυρος τοπάρχης στη Μαντινεία και παντρεύτηκε την κόρη του Πασά της Λάρισας, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες. Υπήρξε όμως και ο πολιτικός που απέκτησε ένα από τα πιο περίεργα «παρατσούκλια» στην εποχή του. Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1840 όλοι τον αποκαλούσαν ο «βουλευτής των σακουλιών»!
(Απ’ όπου περνούσε εκείνη την εποχή ο Ρήγας Παλαμήδης ξεσήκωνε τον κόσμο και οι οπαδοί του ήταν έτοιμοι ακόμη και σε εξεγέρσεις να προχωρήσουν για χάρη του. Κοντά του είχε και τον Κλήρο. Μέχρι που υπήρχαν ιερείς οι οποίοι στέκονταν στην Ωραία Πύλη και έχοντας μπροστά τους το Ευαγγέλιο διάβαζαν τις προεκλογικές προκηρύξεις της παράταξης της ομάδας του Παλαμήδη. Ήταν η εποχή που διεξάγονταν οι πρώτες βουλευτικές εκλογικές αναμετρήσεις και η χώρα εμφάνιζε κυριολεκτικά εικόνα εμφύλιου σπαραγμού με πολλά θύματα.)

Ευρύχωρο, επιβλητικό και κάτι παραπάνω από στιλάτο είναι αυτό που θα έλεγε η γιαγιά μου «ντρέπεσαι να μπεις μέσα». Ταυτόχρονα, ζεστό και με τον τρόπο του «ευδιάθετο» σε κάνει να θέλεις να αφεθείς έστω και για λίγο στην ηδονή της πολυτέλειας. Με θέα στην Ακρόπολη, τη Βουλή των Ελλήνων, τον Παρθενώνα και το Λυκαβηττό δεν είναι άδικα ένα από τα δημοφιλέστερα κτίρια της Αθήνας. Είναι μέλος της αλυσίδας ξενοδοχείων Starwood Hotels & Resorts Worldwide Inc., και ανήκει στην ιδιοκτησία της Εταιρείας Ελληνικών Ξενοδοχείων ΛΑΜΨΑ Α.Ε.
Ανοίγω την πόρτα. Ένα δέος με διακατέχει. Οι πολυέλαιοι επιβλητικοί, τα κρύσταλλα πολλά. Και λαμπερά. Περνάνε οι γκρουμ με τις στολές τους. Τους παρατηρώ και σχεδόν ξεχνώ γιατί είμαι εδώ. Κομψές γιαγιάδες που πίνουν το τσάι τους στο lobby με συνολάκι Chanel σέρνοντας βαλίτσες Luis Vuitton. Από κάπου σκάει μια εγχώρια διασημότητα. Όλοι κοιτιούνται μεταξύ τους. Ένα ξενοδοχείο-σήμα κατατεθέν της αστικής κουλτούρας τότε και σήμερα.

Πήρε την αρχική του μορφή το 1842 από τον διάσημο Δανό αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν, και χτίστηκε στο οικόπεδο του Αντώνη Δημητρίου, απέναντι από το Ανάκτορο του Βασιλιά Όθωνα.
Αργότερα, το 1874, ο ξενοδόχος Σάββας Κέντρος αγόρασε μαζί με τον Ευστάθιο Λάμψα την πρώην οικία Δημητρίου και με το τότε υπέρογκο ποσό των 800.000 δραχμών το μετέτρεψαν στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία. Από το ξεκίνημα της λειτουργίας του ήταν ένα μεγαλόπρεπο ξενοδοχείο που συγκέντρωνε μέσα του όλο τον εκλεπτυσμένο αστικό τρόπο ζωής της ελληνικής κοινωνίας και πολύ γρήγορα έγινε σήμα κατατεθέν της.

Κτίριο σημαντικό όχι μόνο για την αρχιτεκτονική του αλλά και για την ιστορία του, το 1941 στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, στέγασε ολόκληρο το αρχηγείο του Τρίτου Ράιχ. Ο Χίτλερ και ο Ρόμελ έμειναν εκεί τις παραμονές της εισβολής στη Σοβιετική Ένωση ενώ κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στέγασε πολλούς πρόσφυγες. Εδώ έγιναν οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Γεωργίου Παπανδρέου και της Βρετανικής αντιπροσωπείας με μέλος τον Ουίνστον Τσώρτσιλ.

Μετά την πτώση της Χούντας, το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πέρασε τέσσερις ολόκληρους μήνες στη σουίτα του στον πέμπτο όροφο σχηματίζοντας τη νέα κυβέρνηση. Ενώ το ίδιο έτος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έβγαλε το λόγο του από το μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου μετά την απόπειρα δολοφονίας του. Ήταν την ίδια εποχή που το jet set της Αθήνας διοργάνωνε εκεί τα πάρτι του, ενώ τα πιο γνωστά μέλη της αθηναϊκής «μπουρζουαζίας» χρησιμοποιούσαν τις υπερπολυτελείς σουίτες του για να στεγάσουν τα νυχτοπερπατήματά τους.

Το 2003 το ξενοδοχείο έκλεισε για ένα χρόνο για να πραγματοποιηθεί μια ολοκληρωτική ανακαίνιση ύψους 82.000.000 ευρώ. Σήμερα μετρά 324 δωμάτια, συμπεριλαμβανομένης και της Βασιλικής Σουίτας 400 τετραγωνικών μέτρων, η διανυκτέρευση στην οποία κοστίζει γύρω στα 12.000 ευρώ. Τρία εστιατόρια, δύο πισίνες, βεράντες με πανοραμική θέα, spa, μεγάλες αίθουσες και συνεδριακοί χώροι ολοκληρώνουν το πάζλ που επιβεβαιώνει ότι αυτό το ξενοδοχείο τα έχει όλα.

Ένα κτίριο πασπαλισμένο με χρυσόσκονη. Συνυφασμένο με την άνθιση των καλών εποχών της Αθήνας που πλέον φαντάζουν τόσο μακρινές. Νιώθεις τη μεγαλοπρέπειά του όχι μόνο από την σπάνια και είναι σα να μην αρχιτεκτονική του αλλά και από την αύρα των ανθρώπων, που έχουν περάσει από εδώ έχουν φύγει ποτέ. Σχεδόν μυρίζεις το άρωμα της Ελίζαμπεθ Τέιλορ, βλέπεις την αέρινη κίνηση της Σοφία Λόρεν και στο bar οι μόνοι ήχοι που ακούς είναι του Μπρους Σπρίνγκστιν. Για να σου θυμίζουν πως η πολυτέλειά του κρύβεται στην μακρόχρονη και πλούσια ιστορία του.
Πηγή
AthensVoice Τα κτίρια της πόλης μιλάνε #7 Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία
![]() |
Αθήνα, γερμανική κατοχή. Ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεταννία". |
![]() |
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ περι το 1890 |
![]() |
Πλατεία Συντάγματος 1900 |
Το ανατολικό τμήμα της πλατείας είναι υψηλότερο από το Δυτικό από το οποίο και χωρίζεται από τη Λεωφόρο Αμαλίας ενώ το ανισόπεδο συνδέουν μαρμάρινα σκαλιά.
![]() |
Πλατεία Συντάγματος 1900 |
Στο υπερκείμενο (ανατολικό) τμήμα της πλατείας βρίσκεται το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, και υπόγεια αυτού ο χώρος στάθμευσης των βουλευτικών οχημάτων.
Κάτω από τη λεωφόρο και υπογείως των σκαλιών βρίσκεται ο Σταθμός του Μετρό του Συντάγματος. Τα σκαλοπάτια της πλατείας Συντάγματος μαζί με τις δύο καφετέριες επ΄ αυτής αποτελούν σημείο συνάντησης των Αθηναίων αλλά και των επισκεπτών της πόλης. Δεξιά και αριστερά της πλατείας υπάρχουν 2 περιορισμένες εκτάσεις με γρασίδι και δέντρα. Στο κέντρο της πλατείας δεσπόζει ένα μαρμάρινο σιντριβάνι.
Η πλατεία Συντάγματος, εξαιτίας της γειτνίασής της με την Βουλή των Ελλήνων, αποτελεί σημείο όπου ξεκινούν ή καταλήγουν πολλές πορείες διαμαρτυρίας, με συχνές εκτροπές και με ότι επακόλουθο σημαίνει στη κυκλοφοριακή ομαλότητα κάθε φορά. Η Βουλή των Ελλήνων στα ανατολικά της πλατείας συνορεύει με τον Εθνικό Κήπο που είναι ανοικτός στο κοινό, εκ του οποίου και καταλαμβάνει το ΒΔ. άκρο.
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες
Η αρίθμηση των Αθηναϊκών δρόμων ξεκινάει από την πλατεία Συντάγματος, με τους ζυγούς αριθμούς δεξιά.
Οι χιλιομετρικές αποστάσεις στην Ελλάδα έχουν ως κέντρο αναφοράς την Πλατεία Συντάγματος.
ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ Ν.ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ -ΓΚΙΚΑ (ΚΡΙΕΖΩΤΟΥ 3)

Από το ισόγειο μέχρι τον τρίτο όροφο του κτηρίου εκτίθεται η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία της Ελλάδας σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη εποχή, από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τη Μικρασιατική καταστροφή μέχρι τις παραμονές της Δικτατορίας του 1967, που αποτελεί ταυτόχρονα το κλίμα μέσα στο οποίο ο Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας έζησε και διαμόρφωσε τις καλλιτεχνικές του αντιλήψεις. Πρόκειται για την πρώτη στην Ελλάδα προσπάθεια να αποτυπωθεί συνθετικά η συνολική πνευματική δημιουργία, με την ανάδειξη της εσωτερικής διαλεκτικής σχέσης των ποικίλων εκφράσεων του ανθρώπινου πνεύματος.
Η καλλιτεχνική δημιουργία (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, μουσική, θέατρο, κινηματογράφος, φωτογραφία) συναντά την αρχιτεκτονική, την τέχνη του λόγου (πεζογραφία, ποίηση, φιλολογία, κριτική), αλλά και τον ιστορικό και φιλοσοφικό στοχασμό. Μέσα από έργα τέχνης, χειρόγραφα, εκδόσεις, φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα διακοσίων ενός καλλιτεχνών και πνευματικών ανθρώπων ο επισκέπτης συμμετέχει σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των ιδεών στην Ελλάδα του εικοστού αιώνα.
Το εκτιθέμενο υλικό αποτυπώνει εύγλωττα τις ανησυχίες, τις αγωνίες και τα επιτεύγματα των ελλήνων δημιουργών, αναδεικνύοντας τις μεταξύ τους σχέσεις, αλλά κυρίως τον διάλογό τους με τους αντίστοιχους προβληματισμούς στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό χώρο. Κρίσιμη η τελευταία διάσταση, δεδομένου ότι σε αυτήν κυρίως την εποχή, με κομβική την παρουσία της Γενιάς του Τριάντα, εμπεδώθηκε η ανάγκη για μια διαρκή συνομιλία της Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Σημαντικό τμήμα της Πινακοθήκης αποτελεί η Βιβλιοθήκη, με σπάνιες εικονογραφημένες εκδόσεις και πάνω από 7.000 τόμους σχετικούς κυρίως με την Ιστορία της Τέχνης, καθώς και το Φωτογραφικό αρχείοτου καλλιτέχνη, με πλούσιο ταξινομημένο υλικό.
Στον τρίτο όροφο εκτίθενται πίνακες, σχέδια, γλυπτά, σκηνικά, χειρόγραφα, εικονογραφημένες εκδόσεις, φωτογραφίες, καθώς και έπιπλα από το σπίτι του Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα στην Ύδρα και στην Κριεζώτου.
![]() |
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ |
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ |
![]() |
ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ |
ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΠΟΥ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΜΑΣ ΦΕΡΝΟΥΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
ΡΙΞΤΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Μέγαρο Κούπα οδός Πανεπιστημίου 6 (1875-1900)
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Σ. Β. Σκοπελίτης, Νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας και του Πειραιά, Αθήνα 1η έκδ. 1975, 2η έκδ. 1981* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984* Μ. Γ. Μπίρης, Αθηναϊκή αρχιτεκτονική 1875-1925, Αθήνα 1987.
2η ΣΤΑΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12 ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΣΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Το Νομισματικό Μουσείο είναι ένα από τα παλαιότερα κρατικά μουσεία της Ελλάδος.
Θεσμοθετήθηκε το 1834, την ίδια χρονιά με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Η αρχαιολατρία της εποχής διαδεδομένη σε όλη την Ευρώπη και η πρόσφατη ίδρυση του νεοελληνικού κράτους δημιούργησαν τις συνθήκες της προστασίας της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Έτσι, από την αρχή, η ιστορία του Μουσείου συνδέθηκε άμεσα με την ιστορία του νεοελληνικού κράτους, τις κοινωνικές συνθήκες και τις πολιτιστικές κατευθύνσεις της κάθε εποχής. Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του όμως, έπαιξε και η προσωπικότητα των ανθρώπων που το διεύθυναν.
Το 1843, το Μουσείο συστεγάζεται με την Εθνική Βιβλιοθήκη σε μία αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Tο 1856, διορίζεται ως νομισματογνώμων ο Αχιλλέας Ποστολάκας, ο οποίος θα αποσυρθεί από τη διεύθυνση του Μουσείου το 1888. Ο Ποστολάκας θέτει τις βάσεις της επιστημονικής οργάνωσης του Mουσείου, μεριμνά για την αύξηση των συλλογών του, καταγράφει και δημοσιεύει νομισματικές συλλογές, και επιμελείται συστηματικά τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης.
Το 1867, το Νομισματικό Μουσείο ορίζεται επίσημα με νόμο ως παράρτημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ Tο Iλίου Mέλαθρον
Κτίστηκε το διάστημα 1878-1879 σε σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Eρνέστου Tσίλερ, ως κατοικία της οικογένειας Σλήμαν .Το ''Ιλίου Μέλαθρον'' εγκαινιάσθηκε τον Ιανουάριο του 1881.
Το όνομά του, που σημαίνει «μέγαρο της Tροίας», σχετίζεται με την αποκάλυψη της αρχαίας πόλης από τον Eρρίκο Σλήμαν.
Το κτήριο είναι διώροφο με είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή διακόσμηση. Η εσωτερική διακόσμηση έγινε από σημαντικούς τεχνίτες της εποχής.Πρόκειται για "πομπηιανές'' τοιχογραφίες και απεικονίσεις τοπίων,φιλοτεχνημένες γύρω στο 1880 από τον Σλοβένο ζωγράφο Γιούρι Σούμπιτς τον οποίον σύστησε στον Σλήμαν ο Θεόφιλος Χάνσεν,και μωσαϊκά δάπεδα με παραστάσεις των ευρημάτων της Τροίας και των Μυκηνών φτιαγμένα από δύο οικογένειες ψηφοθετών στο Λιβόρνο.
O πρώτος όροφος λειτουργούσε κυρίως ως χώρος για την κοινωνική ζωή της οικογένειας. Γύρω από ένα κεντρικό χώρο διαρθρώνονται η αίθουσα των εσπερίδων για τις δεξιώσεις, το λογοτεχνικό σαλόνι για τις φιλολογικές βραδιές, η αίθουσα φιλοξενίας και η τραπεζαρία.
Στο δεύτερο όροφο υπήρχαν τα υπνοδωμάτια, τα γραφεία και η βιβλιοθήκη.
Στο ισόγειο βρίσκονταν οι βοηθητικοί χώροι, τα δωμάτια του υπηρετικού προσωπικού, καθώς και η αίθουσα όπου εκθέτονταν τα ευρήματα από τις ανασκαφές στην Tροία. Στον μεγάλο κήπο που βρισκόταν στην πίσω πλευρά υπήρχε αμαξοστάσιο και σταύλος
Το 1926 το κτίριο αγοράσθηκε από το ελληνικό δημόσιο,το 1929 εγκαταστάθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας και το 1934 ο Άρειος Πάγος όπου και παρέμεινε μέχρι το 1980,ενώ για το επόμενο διάστημα 1981-82 στεγάσθηκε εκεί το Εφετείο.Από το 1988 το κτίριο στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο
ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ

Το Νομισματικό Μουσείο διαθέτει 500.000 προσκτήματα -κυρίως νομίσματα, αλλά και μετάλλια, μολυβδόβουλλα, σφραγιδολίθους, σταθμία, οβελούς και τάλαντα- που χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα π.Χ. έως σήμερα.
Οι πλουσιότερες συλλογές είναι αυτές των αρχαίων νομισμάτων, που αφορούν από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για τα νομίσματα των πόλεων-κρατών, των βασιλέων και των ηγεμόνων του αρχαίου ελληνικού και ελληνιστικού κόσμου, της ρωμαϊκής Δημοκρατίας, των ρωμαίων αυτοκρατόρων και των επαρχιών της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Εξίσου σημαντικές είναι οι συλλογές των βυζαντινών και μεσαιωνικών νομισμάτων, που χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 15ο αιώνα. Υπάρχει μεγάλος αριθμός νομισμάτων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας με αντιπροσωπευτικές κοπές όλων των αυτοκρατόρων και των νομισματοκοπείων, κοπές κρατών και ηγεμόνων της Μεσαιωνικής Δύσης και Ανατολής, καθώς και εκδόσεις των φραγκικών κρατιδίων που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα από τον 13ο αιώνα.
![]() |
ο Κήπος του Μουσείου προσφέρεται για να χαλαρώσεις
Χαρακτηριστικό σύμβολο σε όλο το μουσείο η Σβάστιγκα (αστρονομικό σύμβολο) του ηλίου
Η σβάστικα, (δεξιόστροφος αγκυλωτός σταυρός 卐) και η "σωβάστικα" (αριστερόστροφος卍) είναι ένα πανάρχαιοσταυροειδές σύμβολο.
Αποτελεί ιερό σύμβολο του Ινδουϊσμού, του Βουδισμού και του Ζαϊνισμού, ενώ συναντάται και σε πολλούς άλλους πολιτισμούς, όπως της Αρχαίας Ελλάδας, των Περσών και των πολιτισμών των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής της προκολομβιανής περιόδου, καθώς και των αρχαίων Νορβηγικών φυλών (Βίκινγκ) οι οποίοι την αριστερόστροφη την αποκαλούσαν "Κεστ" και τη θεωρούσαν ως σύμβολο "παθητικής" προστασίας και ευημερίας.
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα η σβάστικα συνδέθηκε με το Ναζισμό, εξαιτίας της χρήσης του συμβόλου στη Ναζιστική Γερμανία. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια το σύμβολο να έχει μετατραπεί για πολλούς σε ταμπού, κυρίως στη Δύση. Η αρνητική αυτή νοηματοδότησή του από το Ναζισμό και έπειτα επισκίασε την αρχαιότερη σημασία του συμβόλου, η οποία σχετίζεται μεταξύ άλλων και με το ρου της ζωής.
|
Η περίοδος από τον 15ο έως τον 20ο αιώνα καλύπτεται από νομίσματα των περισσοτέρων κρατών του νεώτερου και σύγχρονου κόσμου. Έμφαση δίνεται στα νομίσματα που κυκλοφόρησαν στον ελλαδικό χώρο αυτούς τους αιώνες, όπως κοπές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, νομίσματα ευρωπαϊκών κρατών και αυτοκρατοριών, καθώς και κέρματα και χαρτονομίσματα του νέου ελληνικού κράτους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΔΩ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΚΟΠΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΕΔΩ
ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
ΕΔΩ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΚΟΠΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΕΔΩ
ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ
ΕΔΩ
Πανεπιστημίου 14 (σήμερα) & Αμερικής (τότε Λυκαβηττού)
Το σπίτι του Βενιζέλου κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού.
Κατεδαφίστηκε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930.
Το σπίτι του Βενιζέλου κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού.
Κατεδαφίστηκε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930.
ΟΙΚΙΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ
Πανεπιστημίου 14 (σήμερα) & Αμερικής (τότε Λυκαβηττού)
Από το σπουδαίο βιβλίο του Κώστα Η. Μπίρη «Αι Αθήναι, Από του 19ου εις τον 20ον αιώνα», Εκδόσεις Μέλισσα.
Πανεπιστημίου 14 (σήμερα) & Αμερικής (τότε Λυκαβηττού)
Από το σπουδαίο βιβλίο του Κώστα Η. Μπίρη «Αι Αθήναι, Από του 19ου εις τον 20ον αιώνα», Εκδόσεις Μέλισσα.
Πανεπιστημίου 14& Λυκαβηττού (τότε-σήμερα Αμερικής)
Εδώ έμεινε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1917 μετά την επάνοδό του στην Ελλάδα.
Αθήνα 1890-92
Εδώ έμεινε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1917 μετά την επάνοδό του στην Ελλάδα.
Αθήνα 1890-92
Πανεπιστημίου 14 & Αμερικής
Πρόκειται για την πλαϊνή πλευρά της
Επιστροφή από την Ευρώπη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκφωνεί λόγο. Πλήθος κόσμου στην οδό Πανεπιστημίου. Η λήψη από την οδό Λυκαβηττού (σημερινή Αμερικής). 26 Ιανουαρίου 1918
Πρόκειται για την πλαϊνή πλευρά της
Επιστροφή από την Ευρώπη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκφωνεί λόγο. Πλήθος κόσμου στην οδό Πανεπιστημίου. Η λήψη από την οδό Λυκαβηττού (σημερινή Αμερικής). 26 Ιανουαρίου 1918
Οικία Ζωγράφου

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
οδός Πανεπιστημίου 21
Έτος: 1933-1938
Το επιβλητικό μέγαρο της Τραπέζης της Ελλάδος στην οδό Πανεπιστημίου οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1933-1938, βάσει σχεδίων των αρχιτεκτόνων Νικόλαου Ζουμπουλίδη, Κίμωνα Λάσκαρι και Κωνσταντίνου Παπαδάκη. Η μορφή του ενισχύει την παρατήρηση του Δ. Φιλιππίδη, ότι την περίοδο εκείνη, παρά τις ραγδαίες εξελίξεις, τα μεγάλα δημόσια κτίρια (και όχι μόνο, πρβλ. λόγου χάριν την Γεννάδειο Βιβλιοθήκη του 1923) εξακολουθούσαν να σχεδιάζονται σε "αμιγή" κλασικιστικό ρυθμό.
Είναι εντυπωσιακή, πράγματι, η διαπίστωση ότι η πρόσοψη της Τραπέζης της Ελλάδος μιμείται σχεδόν απόλυτα τα Παλαιά Ανάκτορα, σχεδιασμένα από τον Gaertner έναν αιώνα νωρίτερα. Η διαπίστωση αυτή έχει ενδεχομένως και μια συμβολική όψη, ως προς το πού κατοικεί πλέον η πραγματική εξουσία.
Είναι εντυπωσιακή, πράγματι, η διαπίστωση ότι η πρόσοψη της Τραπέζης της Ελλάδος μιμείται σχεδόν απόλυτα τα Παλαιά Ανάκτορα, σχεδιασμένα από τον Gaertner έναν αιώνα νωρίτερα. Η διαπίστωση αυτή έχει ενδεχομένως και μια συμβολική όψη, ως προς το πού κατοικεί πλέον η πραγματική εξουσία.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996, σ. 290* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 240* Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα 2000, σ. 279.
Καθολικός Ναός Αγίου Διονυσίου
οδός Πανεπιστημίου & Ομήρου 9
Έτος: 1853-1891
Η ανέγερση του καθολικού ναού του Αγίου Διονυσίου, στη διασταύρωση των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου, έχει μια μακρά και περιπετειώδη ιστορία. Η αγορά του οικοπέδου πραγματοποιήθηκε το 1847 και, κατόπιν επιθυμίας του τότε βασιλιά Όθωνα, η μελέτη ανατέθηκε στον φημισμένο Γερμανό αρχιτέκτονα Leo von Klenze, ο οποίος σχεδίασε μια μεγαλοπρεπή τρίκλιτη βασιλική νεο-αναγεννησιακού ρυθμού (με πρότυπο το ναό του Αγίου Βονιφατίου στο Μόναχο).
Η οικοδόμηση ξεκίνησε το 1853, αλλά αμέσως μετά τη θεμελίωση διακόπηκε, λόγω έλλειψης χρημάτων. Τότε ανέλαβε την επίβλεψη των εργασιών ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες του 19ου αιώνα, ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου, ο οποίος το 1858 πρότεινε μια παραλλαγή του αρχικού σχεδίου, με κύρια χαρακτηριστικά τις μικρότερες διαστάσεις, την κατάργηση του κωδωνοστασίου και τον λιτότερο διάκοσμο, προσδίδοντας στο έργο, κατά τον Κ. Μπίρη, αντί της πομπώδους, "ήρεμον και αξιοπρεπή εμφάνισιν, ενηρμονισμένην εις το αρχιτεκτονικόν ύφος του Αθηναϊκού κλασσικισμού". Αν και μη ολοκληρωμένος, ο ναός λειτούργησε για πρώτη φορά το 1865 (τρία χρόνια μετά την ανατροπή του Όθωνα).
Μεταξύ των ετών 1875-1891 συμπληρώθηκαν το Ιερό Βήμα, τα προπύλαια, το πρόστωο και άλλα στοιχεία, ενώ κτίστηκε και το παρακείμενο αρχιεπισκοπικό μέγαρο. Τα vitraux κατασκευάστηκαν στο Μόναχο τη δεκαετία του 1890 και οι προσθήκες συνεχίστηκαν στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ενώ το 1960 επιχειρήθηκε μια πρώτη ανακαίνιση. Μεταξύ των ετών 1992-1998, πραγματοποιήθηκε μια πλήρης εξωτερική και εσωτερική αποκατάσταση (βάσει μελέτης του αρχιτέκτονα Γιάννη Κίζη).
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Ευγ. Δαλέζιος, Ο εν Αθήναις Καθεδρικός Ναός του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου (1865-1965) μετά συντόμου ιστορίας των Καθολικών Ενοριών της Ηπειρωτικής Ελλάδος (1830-1965), Αθήναι 1965* Γ. Κίζης (επιμ.), Αποκατάσταση μνημείων-Αναβίωση ιστορικών κτιρίων στην Αττική, τόμος 1ος, Αθήνα 2004* Δ. Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995.
ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΕΙΟ |
Το ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ένα από τα αρχαιότερα Νοσηλευτικά Ιδρύματα της Ευρώπης, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του, τις θαυμάσιες οροφογραφίες και το μουσειακό υλικό που διαθέτει, θεωρείται ένα από σημαντικά - ίσως το σημαντικότερο - ιστορικό μνημείο των νεώτερων χρόνων, συμπληρώνοντας - λόγω της θέσης του - την τριλογία της Εθνικής Βιβλιοθήκης, του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ακαδημίας Αθηνών.
Είναι έργο του Χριστιανού Χάνσεν, Γεράσιμου Μεταξά και Αριστείδη Μπαλάνου και αποτελεί αρχιτεκτονικό κόσμημα για τη πόλη της Αθήνας.
Η ανέγερση του ειδικού αυτού κτιρίου για την περίθαλψη των πασχόντων από οφθαλμικά νοσήματα εγκρίθηκε επί Όθωνος και Αμαλίας τον Αύγουστο του 1843.
Η τελετή θεμελίωσης του κτιρίου του Οφθαλμιατρείου έγινε την 21η Απριλίου 1847 και τα επίσημα εγκαίνια την 14η Ιουνίου 1854.
Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής για την Ίδρυση του Οφθαλμιατρείου Αθηνών, αλλά και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου από ιδρύσεώς του έως και το έτος 1985 ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος.
Το 1892 (25η Αυγούστου) επί Γεωργίου Α' και Όλγας εγκρίθηκε η λειτουργία του ως Ν.Π.Ι.Δ. και από το 1985 λειτουργεί ως Ν.Π.Δ.Δ.
Είναι έργο του Χριστιανού Χάνσεν, Γεράσιμου Μεταξά και Αριστείδη Μπαλάνου και αποτελεί αρχιτεκτονικό κόσμημα για τη πόλη της Αθήνας.
Η ανέγερση του ειδικού αυτού κτιρίου για την περίθαλψη των πασχόντων από οφθαλμικά νοσήματα εγκρίθηκε επί Όθωνος και Αμαλίας τον Αύγουστο του 1843.
Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής για την Ίδρυση του Οφθαλμιατρείου Αθηνών, αλλά και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου από ιδρύσεώς του έως και το έτος 1985 ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος.
ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΤΡΙΛΟΓΙΑ
(ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ-ΑΚΑΔΗΜΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ)
Κατά μήκος της λεωφόρου Πανεπιστημίου, που είναι μια από τις πιο πολύβουες οδικές αρτηρίες της πόλης καθώς ενώνει τις κεντρικές πλατείες Συντάγματος και Ομόνοιας, έχουν κτιστεί μερικά από τα σημαντικότερα και αντιπροσωπευτικότερα δημόσια κτίρια της Αθήνας. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα επιβλητικά νεοκλασικά που αποτελούν την Αθηναϊκή Τριλογία, γνωστά και ως ΄΄οι τρεις ναοί της μάθησης΄΄. Πρόκειται για την Ακαδημία Αθηνών, το Πανεπιστήμιο και την Εθνική Βιβλιοθήκη.
Τα τρία αυτά κτίρια οικοδομήθηκαν την ίδια περίπου χρονική περίοδο – στα μέσα του 18ου αιώνα – από δύο γνωστούς δανούς αρχιτέκτονες τους αδερφούς Hansen, που ζούσαν στην Ελλάδα και σχεδίασαν πολλά από τα μνημειώδη νεοκλασικά της πρωτεύουσας.
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Η Ακαδημία Αθηνών είναι ένα από τα τρία κτίρια της περίφημης Νεοκλασικής Τριλογίας: Ακαδημία – Πανεπιστήμιο – Βιβλιοθήκη. Το εντυπωσιακό οικοδόμημα είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα ώριμου νεοκλασικισμού και κτίστηκε κατά τα έτη 1859 – 1863 και 1868 – 1885, σε σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν. Θεωρείται το αρτιότερο έργο του στην Ελλάδα. Αποτελείται από αυτοτελή τμήματα που σχηματίζουν ένα αρμονικό σύνολο όγκων. Το κεντρικό κτίριο συνδέετε με τις δύο πλαϊνές πτέρυγες μέσο ενός διαδρόμου. Το πρόπυλο έχει στοιχεία που προέρχονται από την ανατολική πλευρά του Ερεχθείου, στην Ακρόπολη. Το κυρίως κτίριο είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακό χάρη στο πρόπυλό του και το μεγάλο αέτωμα. Τις εντυπώσεις κερδίζουν οι δυο κίονες ιωνικού ρυθμού που βρίσκονται μπροστά στην είσοδο της Ακαδημίας και στην κορυφή τους έχουν τοποθετηθεί τα αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς. Το κύριο υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τη κατασκευή του είναι το μάρμαρο. Σήμερα στο κεντρικό κτίριο στεγάζονται τα γραφεία της Πρυτανείας, τα το Αρχείο και το Δικαστικό τμήμα. Στην Αίθουσα τελετών πραγματοποιούνται εκδηλώσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας.3η ΣΤΑΣΗ Πανεπιστήμιο


1926

Πανεπιστήμιο Αθηνών, Χριστιανός Χάνσεν, 1839-1864
Ένα από τα πρώτα δημόσια κτήρια που άρχισαν να κτίζονται στην Αθήνα,
με την ήρεμη και απλή μορφή του, μαρτυρεί την επίδραση των κλασικών
μνημείων στον Δανό αρχιτέκτονα που το σχεδίασε.
με την ήρεμη και απλή μορφή του, μαρτυρεί την επίδραση των κλασικών
μνημείων στον Δανό αρχιτέκτονα που το σχεδίασε.
Οικοδομήθηκε κατά τα έτη 1839 – 1864 και τα σχέδιά του είναι επηρεασμένα από την αισθητική του πρώιμου νεοκλασικισμού. Εντυπωσιακές είναι και οι τοιχογραφίες της πρόσοψης με τα κλασικά θέματα. Αξιοπρόσεκτο είναι και το σιντριβάνι αλλά και η κυκλική σκάλα. Το εσωτερικό του κτιρίου κοσμείται από υπέροχες τοιχογραφίες, και αγάλματα.
Σήμερα στο κεντρικό κτίριο στεγάζονται τα γραφεία της Πρυτανείας, τα το Αρχείο και το Δικαστικό τμήμα. Στην Αίθουσα τελετών πραγματοποιούνται εκδηλώσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑΙΟΓΡΑΦΟ ΑΡΤΕΜΙΣ ΣΚΟΥΜΠΟΥΡΔΗ
ΕΔΩ
Η Αθήνα τον 19ο αιώνα |
Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 19ου αιώνα (και ιδίως στην Πομπηία) γέννησαν στην Ευρώπη τον νεοκλασικισμό, ένα ρεύμα που βασίστηκε στην κλασική αρχαιότητα. Η σύγχρονη Αθήνα, όπως αρχικά ορίστηκε ως νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας, προσπαθώντας να προσαρμοστεί στον νέο της ρόλο, θεώρησε επιτακτική την ανάγκη να ακολουθήσει την Ευρώπη.
Η τέχνη αποτελεί ανέκαθεν στοιχείο προόδου. Η έννοια της «προόδου» θα μπει έτσι και στο νεότευκτο ελληνικό κράτος, ακριβώς όπως συνέβαινε στον δυτικό κόσμο. Στην Ελλάδα όμως ο όρος θα αποκτούσε ιδιαίτερο νόημα γιατί ήταν συνώνυμο του εξευρωπαϊσμού. Τότε μιλούσαν κατά κόρον, εν είδει ιδεολογικής προπαγάνδας, για την «επιστροφή των τεχνών στην κοιτίδα τους». Ένα θαυμάσιο ιδεολόγημα, ευρωπαϊκής προέλευσης, που ούτε λίγο ούτε πολύ δημιουργούσε μια ποιητική εικόνα εξαιρετικά χρήσιμη για την ιστορική περίσταση. Οι τέχνες που άνθησαν κατά την αρχαιότητα στην Ελλάδα, ύστερα από πολλές περιπέτειες και σκλαβιά, επέστρεφαν στην πατρίδα τους για να λάμψουν ξανά.
![]() |
Πανεπιστήμιο 1910 |
Πάνω σε αυτές τις αισθητικές προτιμήσεις της ευρωπαϊκής τέχνης εξελίχθηκε λοιπόν η αρχιτεκτονική και στην Ελλάδα. Για ένα μεγάλο διάστημα οι νεότεροι αρχιτέκτονες συνηθίζουν να αντιγράφουν αυτούσιες μορφές, για παράδειγμα την Ακρόπολη, ή τουλάχιστον ισχυρίζονται ότι κάνουν κάτι τέτοιο για να προσδώσουν αξία στα έργα τους.
Στα έργα των Δανών αδελφών Χριστιανού (φωτ. αριστερά) και Θεόφιλου Χάνσεν (δεξιά) στην Αθήνα υπάρχουν πολλαπλές τέτοιες μεταφορές από την αρχαιότητα στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.
Πρώτο από τα δύο αδέλφια, που είχαν φοιτήσει στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κοπεγχάγης, ήρθε ο Χριστιανός Χάνσεν το 1833 και αναδείχθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της οικοδομούμενης πόλης των Αθηνών.
Πρώτο από τα δύο αδέλφια, που είχαν φοιτήσει στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κοπεγχάγης, ήρθε ο Χριστιανός Χάνσεν το 1833 και αναδείχθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της οικοδομούμενης πόλης των Αθηνών.
Η ιδέα της ίδρυσης Πανεπιστημίου στην Ελλάδα, υπαρκτή ήδη από τον καιρό του Αγώνα για την Ανεξαρτησία, υλοποιήθηκε στις 14 Απριλίου 1837 με την έκδοση του διατάγματος «Περί συστάσεως του Πανεπιστημίου», που οδήγησε στην ίδρυση και λειτουργία του Πανεπιστημίου Αθηνών.
![]() |
ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΣΥΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ |
Είναι το πρώτο Πανεπιστήμιο όχι μόνο του ελληνικού κράτους αλλά και ολόκληρης της Βαλκανικής Χερσονήσου και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑΤΟΣ
![]() |
Η ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1925 |
4η ΣΤΑΣΗ
Ακαδημία Αθηνών
Ακαδημία Αθηνών, Θεόφιλος Χάνσεν, 1856-1885
Το κτήριο διακρίνεται από τα υπόλοιπα της «Νεοκλασικής Τριλογίας», στην οδό Πανεπιστημίου,με τον εξαιρετικό πλούτο της διακόσμησις του. Το σχέδιο είναι ίδιο με του Κοινοβουλίου της Βιέννης,του ίδιου αρχιτέκτονα.
μια γρήγορη ξενάγηση θα βρείτε ΕΔΩ
H Aκαδημία Aθηνών είναι Nομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και εποπτεύεται από το Yπουργείο Eθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.H λειτουργία της διέπεται από τον Iδρυτικό της Nόμο 4398/1929, με τον οποίο κυρώθηκε η από 18 Mαρτίου 1926. Συντακτική Aπόφαση περί Oργανισμού της Aκαδημίας Aθηνών.
Σύμφωνα με τον οργανισμό της, η Ακαδημία συγκροτείται από τρεις Tάξεις: Θετικών Eπιστημών, Γραμμάτων και Kαλών Tεχνών, Hθικών και Πολιτικών Eπιστημών.
Στην κυρίως αίθουσα ο ζωγραφικός διάκοσμοςαποτελείται απο 8 παραστάσεις είναι ζωγραφισμένες σε μουσαμά και η εργασία άρχισε το 1878. Εργασία του Christian Grienperkel μαθητή του Karl Rahl.
Προκειται για παραστάσεις σε σχέση με την ιδέα οτι οι Ακαδημίες ήταν φορείς της σοφίας και του φωτός. Αυτό έχει άμεση σχέση με την θεματολογία των ζωγραφικών παραστάσεων.
Αφετηρία των παραστάσεων αποτελεί ο μύθος του Προμηθέα τόσο για την δημιουργία του ανθρώπου όσο και τον εφοδισμό του με την φωτιά και το φως.
Kύριος σκοπός της Ακαδημίας Αθηνών είναι η καλλιέργεια και η προαγωγή των Eπιστημών, των Γραμμάτων και των Kαλών Tεχνών και η επιστημονική έρευνα και μελέτη.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, η Ακαδημία ενισχύει την επιστημονική έρευνα, συμμετέχει σε διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς, χορηγεί υποτροφίες, πραγματοποιεί εκδόσεις, απονέμει βραβεία και τιμητικές διακρίσεις.
Σήμερα στην Aκαδημία Aθηνών λειτουργούν 14 Eρευνητικά Kέντρα και 10 Γραφεία Eρευνών με εξειδικευμένες βιβλιοθήκες, καθώς και κεντρική Βιβλιοθήκη υπό την επωνυμία "Bιβλιοθήκη Iωάννης Συκουτρής"
Aπό το 2002 υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών λειτουργεί το Ίδρυμα Iατροβιολογικών Eρευνών.
![]() |
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ από ψηλά |
5η ΣΤΑΣΗ Εθνική Βιβιοθήκη
Η σύνθεση του κτιρίου ακολουθεί τον δωρικό ρυθμό, συνδυαζόμενο με αναγεννησιακού ύφους κλίμακες (που προκάλεσαν αρκετές συζητήσεις), και είναι κατασκευασμένο με πεντελικό μάρμαρο εδρασμένο σε πειραϊκή πέτρα (όπως και η προηγηθείσα Ακαδημία), ενώ στην πρόσοψη τοποθετήθηκε ο ανδριάντας του Παναγή Βαλλιάνου και στον πρόδομο εκείνοι των αδελφών του, έργα του γλύπτη Γεωργίου Μπονάνου.
Τα προβλεπόμενα από το σχέδιο διακοσμητικά γλυπτά στα τύμπανα των αετωμάτων τελικώς δεν εκτελέστηκαν, για οικονομικούς λόγους.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΔΩ
Το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης οικοδομήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Χαρακτηριστικό του είναι ότι απαρτίζεται από τρία επιμέρους οικοδομήματα, από τα οποία το μεσαίο που είναι και το μεγαλύτερο στεγάζει το αναγνωστήριο. Το πιο εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό στοιχείο του κτιρίου είναι η είσοδός του, με τη διπλή σκάλα αναγεννησιακού ρυθμού που οδηγεί στο πρόπυλο. Το αναγνωστήριο έχει περιμετρικούς κίονες δωρικού ρυθμού και γυάλινη οροφή. Το κτίριο που είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα του ώριμου νεοκλασικισμού κατασκευάστηκε το διάστημα 1887 – 1902, με σκοπό να στεγάζει τη δημόσια βιβλιοθήκη.
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη της Ελλάδας ιδρύθηκε από τον κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια το 1829 και μεταφέρθηκε στην Αθήνα το 1834. Το1884 ο τότε πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, πήρε την πρωτοβουλία κατασκευής κτιρίου δημόσια βιβλιοθήκης. Το έργο ξεκίνησε με δωρεά του Παναγή Βαλλιάνου και ολοκληρώθηκε με χορηγία από το δημόσιο ταμείο. Από τότε στο κτίριο έχουν γίνει κάποιες επεμβάσεις, αναδιαρρυθμίσεις και τροποποιήσεις του εσωτερικού του για τη δημιουργία βιβλιοστασίων.
Το μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης οικοδομήθηκε χάρις σε δωρεές των ομογενών επιχειρηματιών αδελφών Παναγή, Μαρίνου και Ανδρέα Βαλλιάνου, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Theophil Hansen (1813-1891).
Η χωροθέτησή του στη θέση αυτή προβλεπόταν ήδη από το 1842, στο πλάι του Πανεπιστημίου και της (μελλοντικής) Ακαδημίας, συγκροτώντας ό,τι ονομάστηκε "Αθηναϊκή τριλογία" του νεοκλασικισμού.
Η (επονομαζόμενη και "Βαλλιάνειος") Βιβλιοθήκη θεμελιώθηκε τελικώς το 1887 και ολοκληρώθηκε μόλις το 1902.
H Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) ιδρύθηκε τυπικά με το Διάταγμα, που εκδόθηκε στις 15 Μαΐου 1832, με την επωνυμία "Δημοσία Βιβλιοθήκη" και με Διευθυντή το Γεώργιο Γεννάδιο, που έφερε τον τίτλο του "Επιστάτου".
Οι πρώτες "Σκέψεις περί σχηματισμού Εθνικής Ελληνικής Βιβλιοθήκης" δημοσιεύτηκαν από το φιλέλληνα Ι. Μάγερ σε άρθρο του στα "Ελληνικά Χρονικά" του Μεσολογγίου, τον Αύγουστο του 1824. Η ιδέα υλοποιήθηκε το 1829 από τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος συμπεριέλαβε τη Βιβλιοθήκη μαζί με τα άλλα πνευματικά Ιδρύματα -Σχολεία, Εθνικό Μουσείο, Τυπογραφίας- στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας, και ανέθεσε την επιστασία της στον Ανδρέα Μουστοξύδη, Πρόεδρο της Επιτροπής του Ορφανοτροφείου, Έφορο και Διευθυντή του Εθνικού Μουσείου, Έφορο του Κεντρικού Σχολείου κ.λπ.
Στο τέλος του 1830 η Βιβλιοθήκη, που χαρακτηριζόταν από τον ίδιο το Μουστοξύδη ως Εθνική Βιβλιοθήκη, αριθμούσε 1.018 τόμους εντύπων βιβλίων, που είχαν συλλεγεί μετά από έκκληση των Αρχών προς όλους τους Έλληνες και φιλέλληνες, προς τους διοικητές και προς τις μονές της χώρας.
Το 1834 η Βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στη νέα πρωτεύουσα του Κράτους, την Αθήνα, και στεγάστηκε προσωρινά στο κτίσμα του Λουτρού (στη Ρωμαϊκή Αγορά) και αργότερα στην εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου (δίπλα στη Μητρόπολη) και σε άλλα κτίρια. Παράλληλα με την κρατική μέριμνα για τον εμπλουτισμό της με αγορές ιδιωτικών βιβλιοθηκών, όπως αυτή του Δημ. Ποστολάκα (1.995 τόμοι), η Βιβλιοθήκη δέχτηκε πολλές δωρεές βιβλίων, όπως αυτές των Χριστόφ. και Κωνστ. Σακελλαρίου (5.400 τόμοι), του Μάρκου Ρενιέρη (3.401 τόμοι) κ.ά. Το 1842 η Δημόσια Βιβλιοθήκη (με 35.000 τόμους) ενοποιήθηκε με τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου (15.000 τόμους) και συστεγάστηκαν, μαζί με τη Νομισματική Συλλογή, στο νέο κτίριο του Οθώνειου Πανεπιστημίου.
Πρώτος Έφορος (Διευθυντής) ορίστηκε ο Γεώργιος Κοζάκης-Τυπάλδος, που παρέμεινε στη θέση αυτή ως το 1863. Την εποχή αυτή η Βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε με σημαντικές δωρεές σπάνιων ξενόγλωσσων βιβλίων, προερχόμενες από βασιλείς και ηγεμόνες χωρών της Ευρώπης.
Με το βασιλικό διάταγμα του 1866 οι δύο Βιβλιοθήκες συγχωνεύτηκαν και διοικητικά σε μία, με τον τίτλο "Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος". Στις 16 Μαρτίου 1888 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του νεοκλασσικού μαρμάρινου κτηρίου, που χρηματοδοτήθηκε από τους Κεφαλλήνες αδελφούς Παναγή, Μαρίνο και Ανδρέα Βαλλιάνο.
Η Βιβλιοθήκη παρέμεινε στο κτήριο του Πανεπιστημίου μέχρι το 1903, οπότε μεταφέρθηκε στο νέο λαμπρό κτήριο, που σχεδιάστηκε από το Θεόφιλο Χάνσεν και οικοδομήθηκε με γενική επίβλεψη του Ερνέστου Τσίλλερ.
Σήμερα η Εθνική Βιβλιοθήκη εξακολουθεί να στεγάζεται στο Βαλλιάνειο κτίριο, στο κέντρο της Αθήνας (Πανεπιστημίου 32, Αθήνα) καθώς και σε δύο άλλα κτίρια (Αγία Παρασκευή - Νέα Χαλκηδόνα) και η πολύτιμη, στο σύνολό της, Συλλογή του υλικού της περιλαμβάνει το γραπτό εθνικό πολιτιστικό θησαυρό της Ελλάδας.
ΔΕΙΤΕ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΤΗΝ ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ(ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ-ΑΚΑΔΗΜΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ) ΕΔΩ

Αρχαιολογική Εταιρεία
οδός Πανεπιστημίου 22 & Ομήρου 1958
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996, σ. 265-267* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 273-274, 421.

Μέγαρο Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους
οδός Πανεπιστημίου 37 & Κοραή (1928-1934)
Το μέγαρο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Κοραή, οικοδομήθηκε το 1934, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη (1894-1961), απόφοιτου της γαλλικής Ecole des Beaux-Arts, σχεδιαστή, μεταξύ των άλλων, του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη. Κύρια χαρακτηριστικά η αυστηρή οργάνωση των προσόψεων και η μίξη ενός εξορθολογισμένου "μοντέρνου" κλασικισμού με τον "αρχαΐζοντα γεωμετρικό διάκοσμο" της Art Deco.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984, σ. 166-167* Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής-Deutsches Architektur Museum, Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα: Ελλάδα, Αθήνα
Στις αρχές του αιώνα μας, γύρω στο 1910, οι τρεις αδερφοί Αντώνιος, Νίκος και Ιάσων Λουμίδης, αφήνοντας πίσω την γενέτειρα τους, την Κάρυστο, στην προσπάθειά τους για τα προς το ζην, επεξεργάστηκαν τον δυσεύρετο και ακριβό για τα χρόνια εκείνα καφέ και τον πρωτοδιένειμαν στην αγορά.
Το μπακάλικο στο οποίο δούλευαν χρησιμοποιούσε για την παρασκευή του καφέ, ένα χειροκίνητο καβουρδιστήρι 10 οκάδων και για καύσιμη ύλη ξύλα ή κάρβουνα. Η διαδικασία παρασκευής του καφέ ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, και η παραγωγή της επιθυμητής ποιότητας ήταν πραγματικό κατόρθωμα: ο καφές έπρεπε να καβουρδιστεί ομοιόμορφα, να έχει σταθερό χρώμα και να μην χάσει στο ψήσιμο κανένα από τα πολύτιμα συστατικά του. .......
Πηγή: http://www.kafekopteialoumidi.gr
![]() |
ΣΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΟΡΦΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΑΦΕΚΟΠΤΕΙΟ |
![]() |
ΛΟΥΜΙΔΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ |

Λαϊκή Τράπεζα οδός Πανεπιστημίου 45 & Πεσμαζόγλου Έτος: 1927
Το τετραώροφο κτίριο της Λαϊκής Τράπεζας στην γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου ανεγέρθηκε το 1927, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά (1863-1937), που υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες εκπρόσωπους του όψιμου νεοκλασικού ρυθμού. Το 1958, με τη συγχώνευση Λαϊκής και Ιονικής Τράπεζας, το κτίριο της πρώτης συνενώθηκε με το γειτονικό της δεύτερης (έργο επίσης του Αναστάσιου Μεταξά του 1911).
Το 1983 κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού και, μετά την εξαγορά, το 1999, της Ιονικής-Λαϊκής από την -επίσης γειτονική- Alpha Bank (πρώην Τράπεζα Πίστεως), πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση των δύο κτιρίων, που περιλάμβανε την αποσύνδεσή τους και την επαναφορά στην προ του 1958 κατάσταση, με παράλληλη εξασφάλιση σύγχρονων συνθηκών εργασίας (βάσει μελέτης των αρχιτεκτόνων Α. Σ. Καλλιγά, Σ. Καλλιγά και συνεργατών).
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη "Ο Αναστάσης Μεταξάς", Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 22.11.1998, σ. 21-24.

Αρσάκειο Παρθεναγωγείο
οδός Πανεπιστημίου 47-49( 1846-1852)
Το μέγαρο του Αρσακείου Παρθεναγωγείου, στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου (τότε Μενάνδρου), οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1846-1852, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), για λογαριασμό της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, η οποία είχε αγοράσει το οικόπεδο από την Μονή Ζωοδόχου Πηγής της Άνδρου. Η οικοδομή ολοκληρώθηκε χάρις στη δωρεά του ομογενούς Απόστολου Αρσάκη (1792-1874) και θεωρείται η αυθεντικότερη ίσως έκφραση ενός "εξελληνισμένου νεοκλασικισμού".
Το 1936 στην πρόσοψη του μεγάρου κτίστηκαν εμπορικά καταστήματα (βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Κριεζή), τα οποία κατεδαφίστηκαν μεταξύ των ετών 1984-1989, στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης αποκατάστασης του Αρσακείου (που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Καλλιγά), μετά την περάτωση της οποίας, εγκαταστάθηκε στους χώρους του το Συμβούλιο Επικρατείας.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Δ. Φιλιππίδης, Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885), Αθήνα 1995, σ. 141-163* Η εν Αθήναις Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία, Αθήνα 1996* Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 2001
![]() |
Τα "Ηνωμένα Βουστάσια" στην περιοχή των Χαυτείων επί της οδόυ Πανεπιστημίου 48 (όπου υψώνεται σήμερα το ξενοδοχείο "Τιτάνια") ήταν δημοφιλές φιλολογικό, δημοσιογραφικό και καλλιτεχνικό κέντρο και όπως αναγράφεται σε διαφήμιση του καταστήματος (1911) "όλαι αι πνευματικαί Αθήναι, αι Αθήναι της αριστοκρατίας του πνεύματος συχνάζουν στα "Ηνωμένα Βουστάσια". Τακτικοί θαμώνες στα "Ηνωμένα Βουστάσια" ήταν, μεταξύ άλλων, ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο Σπύρος Μελάς, ο Διονύσιος Κόκκινος, ο Λάμπρος Πορφύρας και ο Κώστας Βάρναλης. Το γάλα του, η σοκολάτα του, τα γλυκά του, τα αβγά, τα νωπά βούτυρα και το τσάι πορτοκαλιού συγκινούσαν τους Αθηναίους της εποχής. Στη θέση του δημιουργήθηκε αργότερα ο κινηματογράφος Τιτάνια, για να τον διαδεχθεί το 1970 το ξενοδοχείο Τιτάνια. Πηγή: Τι απέγινε θρυλικό ζαχαροπλαστείο που θάφτηκε κάτω από το Τιτάνια στην Πανεπιστημίου [εικόνες] | Ειδήσεις και νέα με άποψη http://www.iefimerida.gr/node/98419#ixzz37Mq63sbJ |

Ξενοδοχείο "Excelsior" οδός Πανεπιστημίου 68 & πλατεία Ομονοίας
Έτος: 1910-1914
Το τετραώροφο μέγαρο που δεσπόζει στη γωνία της οδού Πανεπιστημίου με την πλατεία Ομονοίας, οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, κατά πάσα πιθανότητα βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Ernst Ziller (1837-1923). Αποτελεί χαρακτηριστικό προϊόν του λεγόμενου εκλεκτικιστικού ιστορισμού, διατηρώντας παράλληλα στοιχεία του ύστερου αθηναϊκού νεοκλασικισμού, σε μεγάλη -για την εποχή του- κλίμακα, καθώς εκτείνεται σε τρεις όψεις, επί της πλατείας Ομονοίας (15 μέτρων), επί της οδού Πανεπιστημίου (41 μέτρων) και επί της οδού Πατησίων (28 μέτρων). Για ένα μεγάλο διάστημα λειτούργησε ως ξενοδοχείο, αρχικά με την επωνυμία "Βικτώρια" (μαρτυρείται μεταξύ των ετών 1912-1926), αλλά κυρίως ως «Εξέλσιορ» (από το 1929).
Επρόκειτο για ένα από τα πλέον σημαντικά ξενοδοχεία της πόλης (με 100 δωμάτια και καφεζαχαροπλαστείο-ζυθοπωλείο στο ισόγειο), το οποίο μεταπολεμικά πέρασε σε φάση παρακμής, λειτουργούσε, ωστόσο, ακόμη τη δεκαετία του 1950). Βαθμιαία η χρήση των ορόφων εγκαταλήφθηκε και στο ισόγειο στεγάστηκαν εμπορικά καταστήματα. Στη φάση αυτή οι όψεις και το εσωτερικό είχαν υποστεί σημαντικές καταστροφές ενώ είχαν επέλθει εκτεταμένες αλλοιώσεις στη μορφή του ισογείου.
Το κτίριο πέρασε σταδιακά στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και το 1979 οι όψεις του χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέες από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μεταξύ των ετών 1979 και 1981 ανακατασκευάστηκε πλήρως εσωτερικά και αναπαλαιώθηκε εξωτερικά, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. Τσιβεριώτη.
Επρόκειτο για ένα από τα πλέον σημαντικά ξενοδοχεία της πόλης (με 100 δωμάτια και καφεζαχαροπλαστείο-ζυθοπωλείο στο ισόγειο), το οποίο μεταπολεμικά πέρασε σε φάση παρακμής, λειτουργούσε, ωστόσο, ακόμη τη δεκαετία του 1950). Βαθμιαία η χρήση των ορόφων εγκαταλήφθηκε και στο ισόγειο στεγάστηκαν εμπορικά καταστήματα. Στη φάση αυτή οι όψεις και το εσωτερικό είχαν υποστεί σημαντικές καταστροφές ενώ είχαν επέλθει εκτεταμένες αλλοιώσεις στη μορφή του ισογείου.
Το κτίριο πέρασε σταδιακά στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και το 1979 οι όψεις του χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέες από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μεταξύ των ετών 1979 και 1981 ανακατασκευάστηκε πλήρως εσωτερικά και αναπαλαιώθηκε εξωτερικά, πάνω σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. Τσιβεριώτη.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Γ. Τσιβεριώτης, “Πρώην ΕΞΕΛΣΙΟΡ: αναβίωση», Άνθρωπος και Χώρος, 17/1982* Ν. Θ. Χολέβας, "Επεμβάσεις στην αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας", Αρχαιολογία και Τέχνες, 6/1983, σ. 38-42* Ματούλα Σκαλτσά, «Παλαιά ξενοδοχεία της Αθήνας: Από τα πανδοχεία στα πρώτα ξενοδοχεία», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 8.10.2000, σ. 4-7.
ΑΡΘΡΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ:
Ο μαρασμός της Εθνικής Βιβλιοθήκης
Ερώτηση: Υπάρχει χώρα τής Ευρώπης στην οποία δεν λειτουργεί Δημόσια Εθνική Βιβλιοθήκη; Απάντηση: Η Ελλάδα. Διευκρίνιση: Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα τής Ενωμένης Ευρώπης η οποία έχει εγκαταλείψει στην τύχη της, αναξιοποίητη από το ευρύτερο κοινό, μια ιστορικής σημασίας βιβλιοθήκη με 2.000.000 τόμους! Πού να ήξεραν οι Κεφαλλήνες εθνικοί ευεργέτες Παναγής, Μαρίνος, και Ανδρέας Βαλλιάνος, των οποίων τα αγάλματα βρίσκονται μπροστά στον χώρο τής Εθνικής Βιβλιοθήκης, ότι τα τεράστια ποσά που δώρισαν για να κτιστεί (1888-1903) η Βαλλιάνειος Εθνική Βιβλιοθήκη (με αρχιτεκτονικά σχέδια τού Χάνσεν και αρχιτεκτονική επίβλεψη τού Τσίλλερ) θα πήγαιναν χαμένα στα τέλη τού 20ού αιώνα;
Δεν είναι η ώρα τώρα ούτε και σκοπός αυτού τού κειμένου να αναζητηθούν οι ευθύνες που ανήκουν στην Πολιτεία, σε σειρά Κυβερνήσεων που άφησαν την Εθνική Βιβλιοθήκη επί χρόνια να υπολειτουργεί και να φθίνει, όταν σε όλες τις άλλες χώρες η Εθνική Βιβλιοθήκη συνδέεται άρρηκτα με την εθνική πολιτική για θέματα Παιδείας, Πολιτισμού και επιστημονικής έρευνας και είναι αντικείμενο ουσιαστικής μέριμνας των αντιστοίχων φορέων. Από τα πιο αρμόδια χείλη, από τον πρόεδρο τού Εφορευτικού Συμβουλίου τής Εθνικής Βιβλιοθήκης καθηγητή κ. Βασίλη Κρεμμυδά, στον Πρόλογο μιας εκπληκτικής έκδοσης με τίτλο «Θησαυροί τής Εθνικής Βιβλιοθήκης» επ' ευκαιρία μιας Εκθεσης που οργανώθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη πριν από λίγους μήνες λέγονται δημόσια και με ασυνήθιστη παρρησία τα εξής: «Αυτή τη στιγμή η Εθνική μας Βιβλιοθήκη στενάζει κάτω από το ασήκωτο και απαράδεκτο βάρος τής ανυποληψίας· κανένας σήμερα δεν υπολήπτεται την Εθνική Βιβλιοθήκη: επί δεκαετίες ολόκληρες λειτούργησε με άξονα την ιδέα τού ιδιωτικού μουσείου, που έπρεπε μάλιστα να προφυλάξει τους θησαυρούς της από την κοινωνία. Και κάτι χειρότερο· έχασε στην πορεία την καλή μαρτυρία τής διαφύλαξης και συντήρησης θησαυρών που τής εμπιστεύτηκαν με αποτέλεσμα οι δωρεές να αραιώσουν ανησυχητικά, ενώ δεν μπόρεσε ποτέ να ασκήσει σε ικανοποιητικό βαθμό το αποκλειστικό προνόμιο τής κατά Νόμον προσφοράς δύο αντιτύπων των ελληνικών βιβλίων ώστε τα κενά της να είναι εφιαλτικά». Αλλωστε η ίδια η Εκθεση, εντυπωσιακή και αποκαλυπτική των μοναδικών θησαυρών που διαθέτει παρά τη σημερινή κατάντια της η Εθνική μας Βιβλιοθήκη, ως κύριο λόγο είχε, κατά τα λόγια πάλι τού κ. Κρεμμυδά, «μέσω τής Εκθεσης να κραυγάσουμε την απόγνωσή μας προς την κοινωνία και την Πολιτεία για την εγκατάλειψη τής Βιβλιοθήκης». Απόγνωση! Ναι, αυτή τη σκληρή και αποκαλυπτική λέξη - καταγγελία χρησιμοποιεί ο πρόεδρος τής Εθνικής Βιβλιοθήκης για να ξυπνήσει συνειδήσεις και να κρούσει τον κώδωνα τού κινδύνου για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα σε σχέση με το βιβλίο και την επίσημη στάση απέναντι σε θησαυρούς που χάνονται και σε θεσμούς παιδευτικούς, πνευματικούς και επιστημονικούς όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη που οδηγούνται ουσιαστικά σε κατάργηση.
Πληροφορούμαι ότι η σημερινή ηγεσία τού Υπουργείου Παιδείας διέθεσε πρόσφατα χρηματικό ποσό ενός δισεκατομμυρίου για την ενίσχυση τής Εθνικής Βιβλιοθήκης. Πρόκειται για σημαντική χειρονομία που πρέπει να εκτιμηθεί. Ωστόσο, για μια ριζική αντιμετώπιση τού προβλήματος επιβάλλεται, χωρίς καμιά αναβολή, η ανέγερση μιας νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης, με τις κτηριολογικές και τεχνολογικές προδιαγραφές μιας σύγχρονης Εθνικής Βιβλιοθήκης. Ο φυσικός και πιο πρόσφορος χώρος για την ανέγερση τής νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι η Πανεπιστημιόπολη τού Ζωγράφου, εκεί που στεγάζονται ήδη οι περισσότερες Σχολές τού Πανεπιστημίου (εκτός τής Ιατρικής και τής Νομικής Σχολής και μερικών νεότερων Τμημάτων) με χιλιάδες φοιτητών και διδακτικού προσωπικού όλων των βαθμίδων. Και αυτό για τους εξής λόγους:
α) Η υπάρχουσα Εθνική Βιβλιοθήκη είναι προϊόν συνένωσης τής παλιότερης δημόσιας εθνικής αλλά και τής πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης, οι οποίες συστεγάστηκαν από το 1842 έως το 1903 στους χώρους που βρίσκονται στην είσοδο τού κεντρικού Πανεπιστημίου και που γι' αυτό τον λόγο οι πανεπιστημιακοί ζητούσαν παλιά να ονομαστεί «Εθνική τού Πανεπιστημίου Βιβλιοθήκη».
β) Το 1859 το Πανεπιστήμιο Αθηνών παραχώρησε δικό του οικόπεδο, αυτό στο οποίο ανεγέρθηκε (1888-1903) με χρήματα των εθνικών ευεργετών Βαλλιάνων η Βαλλιάνειος Εθνική Βιβλιοθήκη με συνύπαρξη τής δημόσιας και τής πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης, οι οποίες και συστεγάζονται μέχρι σήμερα. Ομοίως και σήμερα το Πανεπιστήμιο έχει αποφασίσει όσο γνωρίζω να διαθέσει δικό του πάλι οικόπεδο, μεγάλης εκτάσεως χώρο μέσα στην Πανεπιστημιόπολη για να ανεγερθεί η νέα Εθνική Βιβλιοθήκη.
γ) Εναντι άλλων χώρων (Βοτανικού, Αλεξάνδρας κ.ά.) ο χώρος τής Πανεπιστημιόπολης υπερέχει οφθαλμοφανώς κατά το ότι μέγας αριθμός φοιτητών, πανεπιστημιακών και εξωπανεπιστημιακών ερευνητών, φιλαναγνωστών, ξένων ερευνητών και σπουδαστών κ.ά. θα μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση στου Ζωγράφου, σε μια ηλεκτρονικά σήμερα πια οργανωμένη νέα σύγχρονη βιβλιοθήκη, η οποία μπορεί αδαπάνως να υποστηριχθεί και από τα αρμόδια Τμήματα τού Πανεπιστημίου (Πληροφορικής κ.ά.).
Μια τέτοια Βιβλιοθήκη θα αποτελεί την Κεντρική Τράπεζα βιβλιογραφικών πληροφοριών και συνδέσεως με όλες τις άλλες βιβλιοθήκες τής Ελλάδας (τοπικές, ειδικές, πανεπιστημιακές κ.ά.) καθώς και μέσω τού Διαδικτύου με βιβλιοθήκες τού εξωτερικού. Το παλαιό ιστορικό κτήριο τής Πανεπιστημίου πρέπει, φυσικά, να παραμείνει και να λειτουργεί με ορισμένες συλλογές (χειρογράφων, αρχείων, αρχετύπων, σπάνιων βιβλίων κ.λπ.) και με ανοιχτές εκδηλώσεις βιβλιολογικές, που προσφέρεται να γίνονται στο μνημειακό αυτό κτήριο.
Οποιος θέλει να συνειδητοποιήσει τι πολύτιμο υλικό βιβλίων, χειρογράφων, αρχείων κ.λπ. βρίσκεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη δεν έχει παρά να ξεφυλλίσει την έκδοση «Θησαυροί τής Εθνικής Βιβλιοθήκης», μια έξοχη και συνάμα αποκαλυπτική έκδοση που επιμελήθηκε ο ιστορικός τού βιβλίου Κώστας Στάικος και χρηματοδότησε ο Δημήτρης Κοντομηνάς. Τα κείμενα τής έκδοσης γραμμένα από τους Β. Κρεμμυδά, Τρ. Σκλαβενίτη, Αικ. Κορδούλη, Κ. Λάππα, Γ. Κόκκωνα, Κ. Στάικο, Χρ. Κατωμέρη και Παναγιώτα Μοσχονά δείχνουν τι πραγματικούς θησαυρούς περιλαμβάνει η Εθνική μας Βιβλιοθήκη και τι ευθύνη θα φέρουν έναντι τής Παιδείας αυτού τού τόπου όσοι θα εισπράξουν στη συνέχιση τού μαρασμού και τής εγκατάλειψής της.
Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
|
Η Αθήνα βρίσκει πάλι το βουλεβάρτο της
| |
![]() | |
Οι χορηγοί και εθνικοι ευεργέτες που βοήθησαν να δημιουργηθεί η Αθηναική τριλογία είναι η δυναστεία ΣΙΝΑ
Η Δυναστεία των Σίνα

«Οι κράτιστοι των Ελλήνων»
Τρεις είναι οι Σίνες. Ο Σίμων Σίνας, ο Γεώργιος Σίνας και ο Σίμων Γεωργίου Σίνας. Δεν είναι αδέλφια, αλλά πατέρας, γιος και εγγονός.
«Σίμων Σίνας ο Πρεσβύτερος»
Ο πατέρας και παππούς Σίμων Σίνας αν και υπήρξε αγνός Έλληνας και γνήσιος πατριώτης, δεν συγκαταλέγεται στους μεγάλους εθνικούς ευεργέτες του Έθνους μας. Υπήρξε όμως ιδρυτής και γενάρχης της δυναστείας των Σίνα.
Γεννήθηκε το 1753 στη Μοσχόπολη, βορειοδυτικά της Κορυτσάς. Όταν το 1769 συνέβη η καταστροφή της Μοσχόπολης από Οθωμανούς πλιατσικολόγους, ο δεκαεξάχρονος Σίνας κατέφυγε αρχικά στη Νύσσα και έπειτα στο Μοναστήρι (Μπίτολα). Εκεί παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο Ειρήνη Τσίππη (Τύρκα κατά τον Γούδα) και απέκτησε έναν γιο, τον Γέωργιο Σίνα. Στο Μοναστήρι ο Σίμων Σίνας ασχολήθηκε με το εμπόριο αλλά σύντομα έχασε ότι είχε και δεν είχε. Μαζί με όση περιουσία του είχε απομείνει, έχασε και τη γυναίκα του. Έτσι αποφάσισε να παραδώσει τον μοναχογιό του στα χέρια της αδελφής της αποθανούσης συζύγου του, τη Μαρία Βρέττα-Τζαχάνη που διέμενε στις Σέρρες.
Κατρακυλώντας στην απόλυτη φτώχεια αποφάσισε να ξενιτευτεί στη Βιέννη. Εκεί εμπορευόμενος πάλι κατόρθωσε να κερδίσει λίγα χρήματα. Τα χρόνια εκείνα ήταν χρόνια αναταραχής για την Ευρώπη. Προσπαθώντας η Αγγλία και οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές δυνάμεις να ανακόψουν την ορμή του Ναπολέοντα, απέκλεισαν τη Γαλλία δια θαλάσσης με το στόλο τους. Έτσι οι Γάλλοι αναγκαζόντουσαν να εισάγουν μόνο μέσω ξηράς ότι χρειάζονταν. Καθότι η θαλάσσια οδός παρέμενε κλειστή, τα προϊόντα της Ανατολής δεν μπορούσαν να φτάσουν εύκολα στη Γαλλία και έτσι δημιουργήθηκε μεγάλη έλλειψη αγαθών.
Ακριβώς τότε εμφανίστηκε ο Σίμων Σίνας και εκμεταλλεύτηκε την περίσταση. Μαζί με τον γιο του που είχε έρθει από τις Σέρρες στέλνανε με καραβάνια στη Γαλλία προϊόντα που αγόραζαν από την Τουρκία, ιδιαίτερα βαμβάκι, και τα πουλούσαν πολύ ακριβά καθώς οι τιμές εκεί είχαν εκτοξευθεί. Συγχρόνως προμήθευαν με ευρωπαϊκά προϊόντα την Οθωμανική αυτοκρατορία, τα οποία μάλιστα πουλούσαν σε μεταλλικό χρήμα, καθότι τότε οι Τούρκοι αγνοούσαν τελείως τη χρήση χαρτονομισμάτων. Έτσι όσο εξακολουθούσαν τα χρόνια της αναταραχής στην Ευρώπη, τόσο πιο επικερδής γινόταν η εργασία τους.
Καθώς η Αυστρία είχε εξαντλήσει τους χρηματικούς της πόρους, λόγω της παρατεταμένης περιόδου των ναπολεόντειων πολέμων, αναγκάστηκε να καταφύγει σε χαρτονόμισμα αναγκαστικής κυκλοφορίας το οποίο όμως έχανε διαρκώς την αξία του. Τότε οι Σίνες, φοβούμενοι μια επικείμενη κατάρρευση του Αυστριακού νομίσματος, στράφηκαν στην αγορά γης. Τα διαρκώς αυξανόμενα έσοδα από τη Γαλλία αλλά και η μετατροπή των εσόδων εξ ανατολής σε ένα διαρκώς υποτιμημένο νόμισμα πολλαπλασίαζε την αγοραστική τους δύναμη η οποία βρήκε διέξοδο στην αγορά ακινήτων.
Ως γνωστόν όμως σε κάθε περίοδο κρίσης, έτσι και τότε, η γη έχανε και αυτή συνεχώς την αξία της. Στην Αυστρία τότε υπήρχαν πολλά κτήματα στα αζήτητα. Οι τιμές είχαν αγγίξει πάτο και οι Σίνες ακολούθησαν τη διαχρονική σκέψη «κανένας δεν ζημίωσε αγοράζοντας γη». Έτσι άρχιζαν να αγοράζουν σωρηδόν τα ξεπεσμένα τεμάχια γης.
Όμως μετά την κρίση ήρθε πάλι η ανάπτυξη στη Αυστρία και σε σύντομο χρονικό διάστημα πατέρας και υιός είχαν καταστεί βαθύπλουτοι. Οι Σίνες είχαν αξιοποιήσει σωστά τη ρευστότητά τους όταν έπρεπε και έτσι βρέθηκαν με τεράστιες ιδιοκτησίες όταν πλέον η αξία της ακίνητης περιουσίας επανήλθε. Είχαν αναδειχτεί στους μεγαλύτερους γαιοκτήμονες και ιδιοκτήτες αρχοντικών οικιών σε όλη την Αυστροουγγαρία, ίσως και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μόνο τα 29 μεγαλύτερα κτήματα που διέθεταν υπολογίζονταν σε συνολική έκταση 1.368.000 στρέμματα!
Διαθέτοντας τέτοια οικονομική δύναμη και υπόληψη, το 1818 ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος ο Α’ απένειμε στον Σίμων Σίνα τον τίτλο του βαρόνου. Όμως παρά τα πλούτη και τους τιμητικούς τίτλους, ο Σίμων Σίνας τηρούσε χαμηλό προφίλ, ενώ κράτησε ζωντανά τα ελληνικά ήθη και έθιμα στη ξένη γη σαν ελληνολάτρης πατριώτης. Πέθανε στις 22 Αυγούστου του 1822 φορώντας την παραδοσιακή μακεδονική ενδυμασία την οποία μάλιστα δεν αποχωριζόταν ποτέ. Έλεγε «Μόνον τα ενδύματα και τα παράσημα, άτινα ενίοτε δεν αντιπροσωπεύουσι την αξίαν. Μοι εχορήγησεν ο τόπος ούτος, τα δε εντίμως κτώμενα πλούτη, άτινα μόνα αντιπροσωπεύουσι την αξίαν, απέκτησα εν ιδρώτι του προσώπου μου, ως μακεδών. Εις την μακεδονικήν, λοιπόν, καταγωγήν μου οφείλω την αξία μου και δι’ αυτής εθησαύρισα τον πλούτον μου».
«Γεώργιος Σίνας»
Ο γιος του Σίμων Σίνα γεννήθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1783 στη Νύσσα όπου είχε βρει καταφύγιο ο πατέρας του. Ορφανός από μητέρα, μεγαλωμένος φτωχικά στη κουνιάδα του πατέρα του, όταν έγινε οχτώ χρονών αποδήμησε στη Βιέννη. Εκεί ολοκλήρωσε τις βασικές ελληνικές σπουδές του και έμαθε ξένες γλώσσες. Στα είκοσί του όμως ρίχτηκε κι αυτός στο εμπόριο στο πλευρό του πατέρα του. Η συνύφανση πατέρα και υιού κατά την κοινή τους δράση στον οικογενειακό εμπορικό οίκο υπήρξε απόλυτη.
Μετά το θάνατο του πατρός του, ο Γεώργιος Σίνας ανέλαβε εξ ολοκλήρου την επιχειρηματική κληρονομιά καθώς έπεσε πάνω του ολόκληρο το βάρος της διεύθυνσης του οίκου. Το ήθος και η τιμιότητα στις συναλλαγές του απέκτησαν τέτοια φήμη που η ουγγρική λέξη “guruk” που χρησιμοποιούταν για να δηλώσει τον Έλληνα κατέληξε να δηλώνει τον τίμιο έμπορο. Το επιχειρηματικό του δαιμόνιο τόσο πολύ εκτιμήθηκε από τους εμπόρους της Βιέννης, ώστε το 1823 τον ανακήρυξαν ισόβιο πρόεδρο του εμπορικού τους συλλόγου.
Ο Γεώργιος Σίνας εκτός από το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο επέκτεινε τις δραστηριότητες του και σε άλλες εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις με εκπληκτικά αποτελέσματα.. Υπήρξε ιδρυτής μεγάλων νηματουργείων στη Βιέννη, εισήγαγε πρώτος την καλλιέργεια καπνού στην Αυστρία, ενώ ανέλαβε την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου, γι’ αυτό και θεωρείται πατέρας των σιδηροδρόμων της Βαλκανικής. Επίσης ως εφοπλιστής αναβάθμισε σημαντικά την ατμοπλοΐα στον ποταμό Δούναβη. Αργότερα ως τραπεζίτης έγινε πιστωτής όχι μόνο μεγάλων επιχειρήσεων αλλά και δανειστής κυβερνήσεων και αυτοκρατοριών. Λόγω της τραπεζικής του οξυδέρκειας χαρακτηρίστηκε ως η «Πυθία του Χρηματιστηρίου της Βιέννης».
Το αντίπαλο δέος των τραπεζικών του επιχειρήσεων ήταν η οικογένεια Rothschild που αν και αρχικά ανταγωνιστές, οι περιστάσεις τους οδήγησαν να εμφανιστούν αργότερα ως εταίροι κοινοπραξιών σε πολλές επενδύσεις, χορηγήσεις δανείων και σε διάφορες μεγάλες εταιρίες. Αξίζει να σημειωθεί πως και οι δύο οικογένειες διαφύλαξαν την εθνοπολιτισμική τους ταυτότητα μένοντας απολύτως προσηλωμένοι στη φυλετική ενδογαμία και στη θρησκεία (ισραηλιτική και ορθοδοξία αντιστοίχως).
Ο Γεώργιος Σίνας υπήρξε βαθιά φιλάνθρωπος και στράφηκε προς την αγαθοεργία. Φάνηκε εξαιρετικά γενναιόδωρος προς τη θετή του πατρίδα. Βοήθησε όσο κανένας άλλος στην ίδρυση της ΕθνικήςΤράπεζας της Αυστρίας, δώρισε μεγάλα ποσά για την ανόρθωση της Αυστριακής οικονομίας μετά τον πόλεμο, ενώ ίδρυσε το Πολυτεχνείο της Βιέννης το οποίο και προικοδότησε αδρά. Παράλληλα συνέβαλε οικονομικά στην ανέγερση του μεγάρου της Ακαδημίας των Επιστημών της Πέστης. Ήταν ο άνθρωπος που κατά την περίοδο 1840-1849 θεμελίωσε την περίφημη γέφυρα των Αλυσίδων (375 μέτρων), την πρώτη πέτρινη κρεμαστή γέφυρα που ένωνε τη Βούδα με την Πέστη, δημιουργώντας ουσιαστικά τη Βουδαπέστη. Γενικά σε κάθε ατύχημα που συνέβαινε στην Αυστρία, ο Γεώργιος Σίνας βρισκόταν αρωγός για την αποκατάσταση όσων είχαν υποστεί ζημίες. Ως ένδειξη ευγνωμοσύνης οι Αυστριακοί εξέλεξαν τον Γ. Σίνα πρώτο από τους δέκα διευθυντές της Εθνικής Τράπεζας της Αυστρίας, θέση που διατήρησε για 25 συναπτά έτη. Το 1838 περιελήφθη, όπως στο παρελθόν κι ο πατέρας του, στον κατάλογο των ευγενών της Αυστρίας αφού του απενεμήθη ο τίτλος του βαρόνου.
Ο Γεώργιος Σίνας συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ευεργέτες της πατρίδας μας. Αποτέλεσε αξιομίμητο παράδειγμα για τους εγκατεστημένους στη Βιέννη ομογενείς και χάρις αυτόν η Βιέννη αναδείχθηκε σε ακμάζουσα ελληνική αποικία. Δώρισε μεγάλη ποσότητα χρυσού στη νεοϊδρυθείσα Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, προσέφερε αστρονομικά ποσά για τη στήριξη φιλανθρωπικών και πνευματικών ιδρυμάτων όπως το Λύκειο Θηλέων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκειο), το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οφθαλμιατρείο και την Αρχαιολογική Εταιρία. Έχοντας πολιτογραφηθεί Έλληνας, διορίστηκε το 1833 από τον βασιλιά Όθωνα γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Βιέννη, ενώ τιμήθηκε με το μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρος. Ίδρυσε τον ορθόδοξο ναό της Αγίας Τριάδας στη Βιέννη, ενώ σε δικές του εκτάσεις είναι χτισμένο σήμερα το ελληνικό χωριό της Αυστρίας Μπελογιάννης.
Ο Γεώργιος Σίνας υπήρξε ιδρυτής και χρηματοδότης ενός σπουδαίου επιστημονικού ιδρύματος, του Αστεροσκοπείου Αθηνών, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1846. Προς τιμήν της συνεισφοράς του στο πεδίο της αστρονομίας, η επιστημονική κοινότητα δώρισε το οικογενειακό του όνομα στον κρατήρα «Σίνα» του φεγγαριού.
Απεβίωσε στις 18 Μαΐου του 1856 και ετάφη στην ορθόδοξη εκκλησία Rappolten Kirchen που είχε οικοδομήσει σε ένα από τα κτήματά του. Η είδηση του θανάτου του προξένησε συναισθήματα λύπης σε όλον τον κόσμο της Ευρώπης.
«Σίμων Γεωργίου Σίνας»
Ο Σίμων Σίνας ο Νεότερος γεννήθηκε στη Βιέννη το 1810. Αν και μεγάλωσε πλουσιοπάροχα κατάφερε να διατηρήσει την πατρική του περιουσία. Φιλάνθρωπος και αυτός, τιμήθηκε από την Αυστρία ποικιλοτρόπως. Ονομάστηκε μυστικοσύμβουλος του αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ, ισόβιο μέλος της Αυστριακής βουλής, μέλος της βουλής των μεγιστάνων της Ουγγαρίας, ενώ του απονεμήθηκαν πολλά παράσημα και άλλοι τίτλοι.
Η αγάπη του για την Ελλάδα φαίνεται σε διάφορες πτυχές της ζωής του. Δύο από τις τέσσερις κόρες του, τις οποίες τις είχαν ζητήσει σε γάμο πολλοί επίσημοι Ευρωπαίοι, αυτός προτίμησε να τις παντρέψει με Έλληνες. Η Ειρήνη παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Νικόλαο Μαυροκορδάτο, γιο του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, και η Ελένη τον Γρηγόριο Υψηλάντη, γόνο της σπουδαίας Φαναριώτικης οικογένειας. Συνέχισε ακριβώς την ίδια πορεία που χάραξαν ο πατέρας και ο παππούς του. Διετέλεσε και αυτός πρόξενος της Ελλάδας στη Βιέννη, φρόντισε για τη συντήρηση του Αστεροσκοπείου, ενίσχυσε τη Μητρόπολη Αθηνών και το Αμαλίειο Ορφανοτροφείο, ενώ χάρισε πολλές υποτροφίες σε ελληνόπουλα για να σπουδάσουν στο εξωτερικό.
Το μεγαλύτερο όμως έργο που προσέφερε στην Ελλάδα ήταν η Σιναία Ακαδημία, η μετέπειτα Ακαδημία Αθηνών. Στην κεντρική της αίθουσα ακόμα δεσπόζει ο ανδριάντας του μέγα ευεργέτη Σίμωνος Σίνα.
Παντρεύτηκε όπως ο πατέρας του μια Ελληνίδα της Αυστρίας, την Ιφιγένεια Γκίκα (1814-1884) η οποία ως τελευταία από τους ευεργέτες της οικογένειας συνέχισε το κοινωνικό και πολιτιστικό έργο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΥΤΑΤΟΣ
«Rethink Athens: Η Αθήνα στο κέντρο»: Περπατάμε στην Πανεπιστημίου του 2016
Από Ιωάννα Γκομούζα - 18/02/2014
Θέλετε να πάρετε μια πρώτη γεύση από το «πράσινο» μέλλον του αθηναϊκού κέντρου; Περάστε μια βόλτα από τη Στοά του Αρσακείου και αφιερώστε χρόνο για να περιηγηθείτε στην έκθεση «Rethink Athens: Η Αθήνα στο κέντρο» που εγκαινιάζεται στις 19/2 και ενεργοποιεί τα κλειστά καταστήματα της εμβληματικής (πλέον όμως σε μεγάλο βαθμό παροπλισμένης ) στοάς με εικόνες από το 2016. Τότε που με άξονα την αναπλασμένη οδό Πανεπιστημίου η καρδιά της πόλης θα μας περιμένει να τη διασχίσουμε πεζή, με το τραμ ή και ποδηλατώντας

Παρέες και ποδηλάτες διασχίζουν χαλαρά μια Πανεπιστημίου όπου οι πεζοί έχουν τον πρώτο λόγο, στρωμένη με πλάκες σε διάφορες αποχρώσεις και γρασίδι, και άλλοι κοντοστέκονται για μια γρήγορη κουβέντα δίπλα στις υδάτινες επιφάνειες στην Πλατεία Δικαιοσύνης. Τα τραπεζάκια των καταστημάτων και οι ολάνθιστες τζακαράντες βάζουν ξανά στις διαδρομές μας την πολύπαθη και πλέον τετραγωνισμένη Ομόνοια, ενώ στη στάση οι επιβάτες περιμένουν το τραμ για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και την Πλατεία Αιγύπτου. Αν πριν από ένα χρόνο, όταν ανακοινώθηκε ο νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού «Rethink Athens / Ξανα-Σκέψου την Αθήνα», οι μακέτες και οι φωτοαπεικονίσεις της μελέτης του ολλανδικού γραφείου Okra φάνταζαν σαν άλμπουμ μιας ονειροπόλησης για το μέλλον, σήμερα το αύριο του ιστορικού βουλεβάρτου μοιάζει πιο κοντινό και απτό από ποτέ. Οι οριστικές μελέτες του έργου έχουν πάρει το πράσινο φως, η προκήρυξη του διαγωνισμού για τον εργολάβο ο οποίος θα υλοποιήσει την ανάπλαση αναμένεται μέχρι τον Μάρτιο και το εργοτάξιο, αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, κατά το φθινόπωρο. Μέχρι τότε τις απαραίτητες συστάσεις με την πολυσυζητημένη αστική παρέμβαση αναλαμβάνει η έκθεση «Rethink Athens: η Αθήνα στο κέντρο» στη στοά του Αρσακείου.

Στην παρουσίασή της στους δημοσιογράφους πριν λίγες ώρες ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Δρ. Αντώνης Παπαδημητρίου μίλησε για το όραμα της αναδημιουργίας μιας αγοράς κατά τα πρότυπα της αρχαιότητας στο κέντρο της μητρόπολης, όπου θα πραγματώνεται και η έννοια του ενεργού πολίτη. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Η ανασυγκρότηση του κέντρου της πόλης αποτελεί διεκδίκηση του πολίτη. Δεν πρόκειται για ένα έργο-βιτρίνα, αλλά για ένα αναπτυξιακό έργο - οπουδήποτε αλλού έχει συμβεί κάτι ανάλογο έχει φέρει ανάπτυξη, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και νέες θέσεις εργασίας.» Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην περιβαλλοντική μελέτη, την οποία ο Παπαδημητρίου χαρακτήρισε πρωτοποριακή και δήλωσε σίγουρος ότι θα πάρει κάποιο μεγάλο βραβείο. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το μεγαλύτερο δίκτυο αποθήκευσης νερού στην Ευρώπη που θα εξοικονομεί 24.000.000 λίτρα νερό το χρόνο (τα οποία θα χρησιμοποιούνται για άρδευση και καθαρισμό ) και φύτευση 800 δέντρων και πολλών ακόμη φυτών από την ήδη υπάρχουσα παλέτα των δημόσιων χώρων της Αθήνας που υπολογίζεται ότι θα μειώσουν τη θερμοκρασία στον άξονα της παρέμβασης κατά 3ο C περίπου. Επίσης τρία ιστορικά εμβληματικά κτίρια στην Ομόνοια θα ανακαινιστούν με έξοδα του ιδρύματος και θα μετατραπούν σε κέντρα επιχειρηματικότητας για νέους με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.

Στα 19 ειδικά διαμορφωμένα καταστήματά της (αρχιτεκτονική επιμέλεια Γραφείο Αντονά ) θα έχεις την ευκαιρία να αγγίξεις τα υλικά της πλακόστρωσης (αντιολισθητικές πλάκες γνεύσιου και μαρμάρου ), να πάρεις μια πρώτη αίσθηση (ως παράσταση στους τοίχους και στα stools του cafe «Ορφέας» ) από τα παρτέρια και τα 800 δέντρα (πλατάνια, ακακίες, τζακαράντες, κουτσουπιές, νεραντζιές, μουριές ) που θα φυτευτούν, να δεις ακόμη και πώς θα φωτίζεται η περιοχή τη νύχτα σύμφωνα με την πρόταση του γαλλικού ατελιέ Ρολάν Ζεόλ. «Στόχος της έκθεσης είναι να δει το κοινό το μέλλον του αθηναϊκού κέντρου σε δύο χρόνια αλλά και να ζωντανέψει ξανά ένας χώρος, η στοά του “Ορφέα”, που έμοιαζε να έχει βρεθεί σε παρακμή», ανέφερε ξεναγώντας μας ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Τουρνικιώτης, ο οποίος υπογράφει την επιστημονική επιμέλεια της έκθεσης. «Η επιλογή της στοάς του Αρσακείου σηματοδοτεί το χαρακτήρα της επανενεργοποίησης του κέντρου. Δεν κάνουμε την έκθεση σε ένα μουσείο, αλλά στην περιοχή της παρέμβασης. Μπορείς να ξεφυλλίσεις τα σχέδια και τα ειδικά τεύχη για να καταλάβεις καλύτερα τι συμβαίνει, να παρακολουθήσεις την ξενάγηση αλλά και να καθίσεις με τον υπολογιστή σου, να διαβάσεις ένα βιβλίο». Είτε προσεγγίσεις τη στοά από την Πανεπιστημίου είτε από τη Σταδίου, στις πρώτες αίθουσες σε περιμένουν καθίσματα για να «ξεκλειδώσεις» με το χρόνο σου το υλικό και εισαγωγικές πληροφορίες για τη συνολική οργάνωση, το ιστορικό του προγράμματος και οι μελέτες για την αποκατάσταση των ξενοδοχείων «Μπάγκειον», «Μέγας Αλέξανδρος» και «Ολυμπιάδα», με προοπτική τη φιλοξενία σε αυτά καινοτόμων νέων επιχειρήσεων

Όσο προχωράς θα βλέπεις τις μελέτες να ξετυλίγονται θεματικά πάνω σε τραπέζια και αναλόγια μέσα από 42 ειδικά τεύχη, ενημερωτικά έντυπα, φωτο-απεικονίσεις, αρχιτεκτονικά σχέδια καθώς και σε περίπου 20 προβολές. Θα αντιληφθείς πώς θα κινούνται πεζοί, ποδηλάτες, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και οχήματα σε αυτήν τη ζώνη που ξεκινά από το ύψος της Συγγρού κι εκτείνεται μέχρι την Πλατεία Αιγύπτου αλλά και την αρχιτεκτονική του οδικού τοπίου, θα πληροφορηθείς για τις φυτεύσεις, τα υδάτινα στοιχεία, τον αστικό εξοπλισμό (πώς θα είναι τα περίπτερα, τα υπαίθρια καθιστικά ), τη βιοκλιματική και τις ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες («Το τραμ π.χ. θα κυκλοφορεί με υπερσυσσωρευτές, χωρίς εναέρια τροφοδότηση κι έχει ενδιαφέρον να δει κάποιος αυτήν την τεχνολογία» ). Στην ενότητα «Τεκμηρίωση και νοσταλγία», πάντως, ετοιμάσου για ένα αντίστροφο ταξίδι στα τέλη του 19ου αιώνα για να ανακαλύψεις τις ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή αλλά και εικόνες από μια… ρετρό Πανεπιστημίου: το υπαίθριο βιβλιοπωλείο που λειτουργούσε μπροστά στην αθηναϊκή τριλογία πριν από 6-7 δεκαετίες ή τα τραπεζάκια στο πεζοδρόμιο που έβγαζε ένα καφενείο κοντά στο Ιλίου Μέλαθρον.

«Οι εποχές κρίσης είναι περίοδοι επαναπροσδιορισμού μέσα από δυναμικές ενέργειες που δίνουν την κατεύθυνση σε ένα διαφορετικό μέλλον», τόνισε ο καθηγητής Τουρνικιώτης. «Το Rethink Athens επιδιώκει μια νέα οργάνωση, κυκλοφοριακή, λειτουργική κι αισθητική του κέντρου της πόλης, με στόχο την αναβίωση της περιοχής και την περιβαλλοντική άνεση για ένα κέντρο φιλικό στους πολίτες. Στο πλαίσιο της έκθεσης το κοινό έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει σχετικές ομιλίες από μελετητές του έργου. Και κατά τη διάρκεια των έργων όμως θα υπάρξουν παρεμβάσεις στο χώρο, ώστε να είναι φιλικός στους πολίτες και θα οργανώνονται πολλές εκδηλώσεις πληροφόρησης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου